Γαλλία: «Μού μύριζαν και πέταξα μερικές σαρδέλες αλλά τις υπόλοιπες τις σέρβιρα»

Δεν μπορούν να πιστέψουν οι γονείς της 32χρονης Ελληνίδας το πώς «έφυγε» η κόρη τους από τη ζωή τόσο άδικα, «χτυπημένη» από αλλαντίαση καθώς κατανάλωσε σαρδέλες από ένα φημισμένο μπιστρό, στο Μπορντό της Γαλλίας.

Μάλιστα, οι γονείς της 32χρονης καταγγέλλουν πως ενώ η κόρη τους πήγε στο νοσοκομείο έγκαιρα, οι γιατροί εκεί δεν διέγνωσαν ποτέ αλλαντίαση, με αποτέλεσμα να χάσει τόσο άδικα τη ζωή της.

«Φυσικά και είναι αδιανόητο. Έφαγαν θαλασσινά, σαρδέλες από ένα εστιατόριο πεντάστερο, φημισμένο στη Γαλλία το 2023! Δεν το διέγνωσαν. Όχι δεν πρόλαβαν. Αν είχαν διαγνώσει θα το είχαν προλάβει. Δεν το διέγνωσαν», ανέφερε η μητέρα της.

Το χρονικό

Ήταν Σάββατο (09/09) βράδυ και η 32χρονη κοπέλα με τον Ιρλανδό σύζυγο της και δύο φίλους γευματίζουν σε ένα wine bar με την ονομασία «Tchin Tchin» στην οδό Εμίλ Ντιπλογέ του Μπορντό.

Από τον κατάλογο παραγγέλνουν σπιτικές μαριναρισμένες σαρδέλες που σερβίρονται σε βαζάκι.

«Εικάζουμε πως περίπου 25 πελάτες θα μπορούσαν να έχουν καταναλώσει αυτά τα βάζα με τις σαρδέλες», ανέφεραν οι γαλλικές αρχές.

Από την επόμενη κιόλας μέρα η 32χρονη νιώθει αδιαθεσία, όπως άλλωστε και η υπόλοιπη παρέα. Επισκέπτεται το νοσοκομείο Pellegrin, εκεί όπου οι γιατροί –όπως καταγγέλλεται- διαγιγνώσκουν οξεία φαρυγγίτιδα και όχι αλλαντίαση.

«Μπορεί να τους μπέρδεψε το γεγονός ότι δημιουργεί πρόβλημα στην ομιλία και την κατάποση στα πρώτα της στάδια, και αν δεν την ρώτησαν τι έχει φάει ίσως έτσι να μπερδεύτηκαν», εξηγεί ο Αν. καθηγητής Μικροβιολογίας Τροφίμων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Ιωάννης Γιαβάσης.

Αντιθέτως, όμως, στους δύο φίλους της χορήγησαν αμέσως το αντίδοτο της αλλαντίασης, όπως και στον σύντροφο της, ο οποίος σήμερα Παρασκευή αναμένεται να βγει από την εντατική.

«Πάει λίγο καλύτερο γιατί του έδωσαν το αντίδοτο. (σ.σ. Η κόρη μου) είχε συμπτώματα. Ζήτησε ιατρική βοήθεια, περίθαλψη. Την έστειλαν σπίτι της, της είπαν ”δεν έχετε τίποτα. Γεια σας!”», δήλωσε η μητέρα της κοπέλας.

«Μύριζε απαίσια», είπε ο ιδιοκτήτης για τις σαρδέλες

Την ίδια στιγμή, εξάλλου, αίσθηση προκαλούν και οι δηλώσεις του ιδιοκτήτη του μπιστρό σε γαλλικό μέσο, ο οποίος παραδέχτηκε πως οι σαρδέλες που σέρβιρε σε τουλάχιστον 25 πελάτες είχαν μια αποκρουστική μυρωδιά.

«Είχα μια παρτίδα αποστειρωμένες σαρδέλες και όταν την άνοιξα έπρεπε να πετάξω μερικές γιατί είχαν έντονη μυρωδιά. Οι υπόλοιπες φάνηκαν να είναι εντάξει και έτσι τις σέρβιρα στους πελάτες», δήλωσε κυνικά.

Σημειώνεται, πως το «Tchin Tchin Wine Bar» μετρά 5 χρόνια λειτουργίας. Είχε πλασαριστεί ως «μια βιολογική μπουτίκ κρασιού στο Μπορντό» με τις καλύτερες πρώτες ύλες και «σπιτικά εδέσματα», όπως οι περιβόητες σαρδέλες.

«Αυτός ο μικροοργανισμός δεν καταστρέφεται στους 100 βαθμούς Κελσίου»

Μιλώντας στο MEGA ο καθηγητής Μικροβιολογίας Τροφίμων Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Ιωάννης Γιαβάσης επισήμανε πως είναι άκρως επικίνδυνο να επιχειρήσει κάποιος να κάνει μόνος του μία κονσέρβα με ψάρι, εάν δεν έχει τον κατάλληλο εξοπλισμό ο οποίος υπάρχει μόνο στη βιομηχανία.

«Όταν κάνουμε μία κονσέρβα με ψάρια θα πρέπει να αποστειρώσουμε το προϊόν ή να φτάσουμε τους 115 βαθμούς για 15 λεπτά ενώ στο σπίτι ή το εστιατόριο μπορούμε να φτάσουμε μέχρι τους 100 βαθμούς.

Αυτός ο μικροοργανισμός δεν καταστρέφεται στους 100 βαθμούς Κελσίου. Επίσης, ένα λάθος που μπορεί να έχει γίνει είναι πως τα τρόφιμα που είναι πολύ όξινα δεν αναπτύσσεται αυτός ο μικροοργανισμός», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Γιαβάσης.

{“@context”:”http://schema.org”,”@type”:”VideoObject”,”name”:”Θρήνος για την Ελληνίδα που πέθανε από αλλαντίαση στη Γαλλία – Οι γονείς στης στο LiveNews”,”description”:”12 άτομα νοσηλεύονται στο νοσοκομείο – Η λάθος διάγνωση του νοσοκομείου “,”thumbnailUrl”:”https://i1thumbs.glomex.com/dC1jNWN5MW53cGJ5bnQvMjAyMy8wOS8xNS8xNC8zNV8wNF82NTA0NmI5ODUwZGE5LmpwZw==/profile:player-960×540″,”duration”:”PT8M31S”,”uploadDate”:”2023-09-15T14:37:52.000Z”,”embedUrl”:”https://player.glomex.com/integration/1/iframe-player.html?integrationId=40599v17l28y0qoz&playlistId=v-cvjk5jmsbsgp”,”provider”:{“@type”:”Organization”,”name”:”glomex GmbH”,”logo”:{“@type”:”ImageObject”,”url”:”https://player.glomex.com/[email protected]”,”width”:136,”height”:146}}}

Αλλαντίαση: Τι είναι η επικίνδυνη νόσος από την οποία πέθανε η 32χρονη Ελληνίδα

Η αλλαντίαση είναι μια σπάνια αλλά σοβαρή παραλυτική νόσος που προκαλείται από μια νευροτοξίνη η οποία παράγεται από το βακτηρίδιο Clostridium botuiinum και μερικές φορές από στελέχη των βακτηριδίων Clostridium butyricum και Clostridium baratii. Υπάρχουν έξι είδη αλλαντίασης: α) η τροφιμογενής, β) η βρεφική, γ) η εντερική τοξιναιμία των ενηλίκων, δ) η τραυματική, ε) η ιατρογενής και στ) η εισπνευστική.

Το Clostridium botulinum είναι ένα Gram (+) βακτηρίδιο που αναπτύσσεται καλύτερα υπό αναερόβιες συνθήκες. Το βακτηρίδιο παράγει σπόρια που του επιτρέπουν να επιβιώνει σε δυσμενείς συνθήκες μέχρι να υπάρξουν κατάλληλες συνθήκες που να επιτρέψουν την ανάπτυξή του. Υπάρχουν 7 τύποι αλλαντικής τοξίνης που διαχωρίζονται με τα γράμματα Α, Β, C, D, E, F, G. Μόνο οι τύποι Α, Β, Ε και σπάνια ο F προκαλούν νόσο στον άνθρωπο. Η αλλαντική τοξίνη θεωρείται από τις πιο θανατηφόρες ουσίες. Η μέση θανατηφόρος δόση (lethal dose- LD50) είναι 1 ng τοξίνης ανά χιλιόγραμμο βάρους σώματος.

Κλινική εικόνα και είδη αλλαντίασης

Η τροφιμογενής αλλαντίαση προκύπτει όταν το Clostridium botulinum αναπτύσσεται και παράγει τοξίνη σε τρόφιμο το οποίο στη συνέχεια καταναλώνεται χωρίς να προηγηθεί κατάλληλο μαγείρεμά του ώστε να καταστραφεί η τοξίνη. Η τοξίνη παράγεται συνήθως, σε τρόφιμα ακατάλληλα παρασκευασμένα ή κονσερβοποιημένα, χαμηλής περιεκτικότητας σε αλάτι ή ζάχαρη, χαμηλής οξύτητας, καθώς και σε παστεριωμένα ή ελαφρώς μαγειρεμένα τρόφιμα που δεν έχουν καταψυχθεί, ειδικά σε αυτά σε αεροστεγή συσκευασία (π.χ καπνιστά ψάρια, προϊόντα κρέατος, σάλτσες κ.α). Η τοξίνη καταστρέφεται με το βρασμό (85°C για 5 λεπτά ή περισσότερο), ενώ τα σπόρια απαιτούν περισσότερο χρόνο για να καταστραφούν (120Τ για 10 λεπτά ή περισσότερο).

Αρχικά οι ασθενείς παρουσιάζουν αδυναμία, ίλιγγο, θαμπή όραση, ξηροστομία, δυσκολία στην κατάποση και την ομιλία, λόγω της προσβολής των κρανιακών νεύρων από την αλλαντική τοξίνη. Τα νευρολογικά συμπτώματα είναι αποτέλεσμα της μυϊκής παράλυσης που προκαλείται από την αλλαντική τοξίνη και περιγράφονται ως «χαλαρή συμμετρική κατιούσα παράλυση». Η παράλυση των αναπνευστικών μυών μπορεί να είναι θανατηφόρα αν δεν αντιμετωπιστεί εγκαίρως με μηχανική υποστήριξη της αναπνοής. Δεν παρατηρείται πυρετός ή απώλεια συνείδησης. Μπορεί να συνυπάρχουν γαστρεντερικές διαταραχές, όπως ναυτία, έμετος, δυσκοιλιότητα ή σπανιότερα διάρροια.

Η βρεφική αλλαντίαση εμφανίζεται σε βρέφη ηλικίας από 6 εβδομάδων έως και 6 μηνών. Oφείλεται στην κατανάλωση σπόρων του Clostridium botuiinum σε τροφή ή σκόνη, οι οποίοι στη συνέχεια εκβλαστάνουν σε βακτήρια στο έντερο τα οποία απελευθερώνουν την τοξίνη. Θεωρείται ότι ο αποικισμός του εντέρου από τους σπόρους του Clostridium botuiinum στα βρέφη συμβαίνει γιατί στις ηλικίες αυτές δεν έχει εγκατασταθεί πλήρως η φυσιολογική χλωρίδα του εντέρου που ανταγωνίζεται την εγκατάσταση των παθογόνων μικροβίων. Τα κλινικά συμπτώματα περιλαμβάνουν δυσκοιλιότητα, απώλεια όρεξης, αδύναμο κλάμα, αδύναμο μυϊκό τόνο, λήθαργο και απώλεια στήριξης της κεφαλής. Η κλινική εικόνα κυμαίνεται από ήπια που δεν απαιτεί εισαγωγή στο νοσοκομείο μέχρι αιφνίδιο θάνατο. Μελέτες αναφέρουν την κατανάλωση μελιού ως προδιαθεσικό παράγοντα της βρεφικής αλλαντίασης γι’ αυτό και υπάρχει η οδηγία τα βρέφη να μην καταναλώνουν μέλι μέχρι να ολοκληρώσουν το πρώτο έτος ζωής.

Η εντερική τοξιναιμία των ενηλίκων αποτελεί πολύ σπάνιο είδος αλλαντίασης. Προκαλείται όπως ακριβώς και η βρεφική αλλαντίαση, αλλά αφορά ενήλικους ασθενείς με ανοσοκαταστολή, με ανατομικές ή λειτουργικές διαταραχές στην κοιλιακή χώρα.

Η τραυματική αλλαντίαση προκαλείται από νευροτοξίνη που παράγεται σε τραύμα ή παραμελημμένο ανοιχτό κάταγμα μολυσμένο από Clostridium botuiinum. Από τη δεκαετία του 1990 και μετά περιστατικά τραυματικής αλλαντίασης καταγράφονται σε χρήστες ναρκωτικών ουσιών σε αποστήματα που δημιουργούνται από υποδόριες ή ενδομυϊκές ενέσεις.

Η ιατρογενής αλλαντίαση προκαλείται από λανθασμένη χορήγηση νευροτοξίνης στη συστηματική κυκλοφορία ανθρώπου, αντί του προκαθορισμένου θεραπευτικού στόχου.
Η εισπνευστική αλλαντίαση προκαλείται από εισπνοή τοξίνης με τη μορφή αερολύματος. Έχει καταγραφεί μόνο σε προσωπικό εργαστηρίων. Η θνητότητα της αλλαντίασης ανέρχεται στο 3-5% και οφείλεται συνήθως σε αναπνευστική ανεπάρκεια ή σε λοιμώξεις και άλλες επιπλοκές που προκύπτουν από την παρατεταμένη παρουσία της παράλυσης. Μετά την αποδρομή του νοσήματος οι ασθενείς μπορεί να αισθάνονται κόπωση ή δυσκολία στην αναπνοή για χρόνια και για αυτό συνήθως χρειάζονται μακροχρόνια θεραπεία.

Διάγνωση

Η διάγνωση της τροφιμογενούς αλλαντίασης στηρίζεται στην ανεύρεση: (α) της αλλαντικής τοξίνης στον ορό, στα κόπρανα, στις γαστρικές εκκρίσεις ασθενούς και στο τρόφιμο που ενοχοποιείται για τη μόλυνση ή (β) στην ανεύρεση του Clostridium botulinum σε καλλιέργεια γαστρικών εκκριμάτων ή κοπράνων ασθενούς.
Η ανίχνευση του Clostridium botulinum σε ύποπτο τρόφιμο δεν θέτει τη διάγνωση της αλλαντίασης δεδομένου ότι οι σπόροι του μικροβίου μπορούν να βρεθούν παντού, εν αντιθέσει με την ανίχνευση τοξίνης στο ύποπτο τρόφιμο που είναι ισχυρά διαγνωστική. Στην αλλαντίαση από τραύμα η διάγνωση βασίζεται στην ανεύρεση τοξίνης στον ορό του ασθενή ή στην απομόνωση του αιτιολογικού παράγοντα σε καλλιέργεια τραύματος. Στην εντερική τοξιναιμία των ενηλίκων η διάγνωση στηρίζεται στην ανεύρεση Clostridium botulinum/Γοξνης στα κόπρανα ή σε υλικά βιοψίας.

Συχνότητα

Η νόσος έχει παγκόσμια κατανομή. Σποραδικά κρούσματα και επιδημίες τροφιμογενούς αλλαντίασης συμβαίνουν όταν καταναλώνονται τροφές που παρασκευάζονται ή συντηρούνται με μεθόδους που δεν καταστρέφουν τα σπόρια με αποτέλεσμα να επιτρέπεται η παραγωγή τοξίνης. Περιστατικά βρεφικής αλλαντίασης έχουν καταγραφεί σε Αμερική, Αργεντινή, Αυστραλία, Καναδά, Ιταλία και Ιαπωνία.

Στις ΗΠΑ καταγράφονται περίπου 145 κρούσματα αλλαντίασης κάθε χρόνο. Από αυτά, το 65% είναι κρούσματα βρεφικής αλλαντίασης, το 20% τραυματικής και το 15% τροφιμογενούς αλλαντίασης.
Επιδημίες τροφιμογενούς αλλαντίασης έχουν ξεσπάσει στο παρελθόν: (α) στην Ταϊλάνδη το 2006 (κατανάλωση σπιτικών μπαμπού), (β) στην Κίνα το 2007 (κατανάλωση ατελώς συντηρημένου λουκάνικου) και (γ) στο Τέξας των ΗΠΑ το 2007 (κατανάλωση κονσέρβας σάλτσας τσίλι).

Περίοδος επώασης και περίοδος μεταδοτικότητας

Τα συμπτώματα στην τροφιμογενή αλλαντίαση ξεκινούν είτε πολύ νωρίς, μέσα σε 6 ώρες από την κατανάλωση μολυσμένης τροφής, είτε αργά έως και 10 ημέρες μετά. Συνήθως, ο μέσος χρόνος επώασης της νόσου είναι 18-36 ώρες. Στην εισπνευστική αλλαντίαση ο χρόνος επώασης είναι μεγαλύτερος και κυμαίνεται από 12 έως 80 ώρες μετά την έκθεση, ενώ στη βρεφική είναι άγνωστος λόγω του ότι δεν διευκρινίζεται συνήθως πότε έγινε η κατάποση των σπόρων του βακτηρίου. Παρόλο που η απέκκριση τοξίνης και μικροβίων στα κόπρανα των ενηλίκων ασθενών με εντερική τοξιναιμία συνεχίζεται για εβδομάδες ή μήνες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων δεν έχει καταγραφεί μετάδοση της νόσου από άνθρωπο σε άνθρωπο.

Θεραπεία

Η τροφιμογενής και τραυματική αλλαντίαση θεραπεύονται με αντιτοξίνη η οποία μπλοκάρει τη δράση της τοξίνης. Όταν η αντιτοξίνη δοθεί πρίν ολοκληρωθεί η παράλυση μπορεί να προλάβει την επιδείνωση και να βραχύνει τον χρόνο αποθεραπείας. Στην τροφιμογενή αλλαντίαση χρήσιμη είναι η απομάκρυνση της μολυσμένης τροφής από το έντερο είτε με υποκλυσμούς είτε με πρόκληση εμέτου. Η αναπνευστική παράλυση που συμβαίνει σε σοβαρή μορφή αλλαντίασης αντιμετωπίζεται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας με τη χρήση αναπνευστήρα για εβδομάδες ή και μήνες. Στην αλλαντίαση από τραύμα η θεραπεία περιλαμβάνει χειρουργικό καθαρισμό του τραύματος και χορήγηση κατάλληλης αντιμικροβιακής αγωγής. Η βρεφική αλλαντίαση θεραπεύεται με χορήγηση ανθρώπινης ανοσοσφαιρίνης ειδικής για την αλλαντίαση, ενώ απαγορεύεται η χορήγηση αντιτοξίνης σε αυτή την περίπτωση.

Η αλλαντίαση στην Ελλάδα και τον κόσμο

Σύμφωνα με τον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), στην Ελλάδα καταγράφονται περίπου 1-2 περιστατικά αλλαντίασης κάθε χρόνο. Τα πιο πρόσφατα περιστατικά τροφιμογενούς αλλαντίασης στην Ελλάδα καταγράφηκαν το 2022, σε δύο άτομα που είχαν καταναλώσει μολυσμένο σπιτικό κονσερβοποιημένο φαγητό.

Σύμφωνα με τον ΕΟΔΔΥ, το χρονικό διάστημα 2004-2022 δηλώθηκαν:

Ένα εργαστηριακά επιβεβαιωμένο κρούσμα αλλαντίασης, το 2009, σε βρέφος 3,5 μηνών από την περιφέρεια Πελοποννήσου
Δύο εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα το 2017, σε βρέφη 3 και 2 μηνών αγοράκια από τις περιφέρειες Αττικής και Πελοποννήσου αντίστοιχα,
Ένα ύποπτο κρούσμα το 2017 σε γυναίκα 59 ετών, από την περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας και
Μία ενδοοικογενειακή συρροή, με δύο εργαστηριακά επιβεβαιωμένα κρούσματα σε άνδρα και γυναίκα, 63 και 62 ετών αντίστοιχα, το 2022 από την Περιφέρεια Πελοποννήσου, που είχαν φάει σπαράγγια.

Κονσέρβα

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η αλλαντίαση είναι πιο συχνή στις αναπτυσσόμενες χώρες, όπου οι συνθήκες αποθήκευσης και συντήρησης των τροφίμων είναι λιγότερο αυστηρές. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), κάθε χρόνο καταγράφονται παγκοσμίως περίπου 3.000 περιστατικά αλλαντίασης, εκ των οποίων 1.000 είναι θανατηφόρα.
Το 1919, εκδηλώθηκε επιδημία αλλαντίασης στις Ηνωμένες Πολιτείες που σκότωσε πάνω από 200 άτομα. Η επιδημία φέρεται να προκλήθηκε από μολυσμένο κονσερβοποιημένο φαγητό, που πωλούσε γνωστή ακόμα και σήμερα εταιρεία επεξεργασίας τροφίμων.
Το 1972, η αλλαντίαση φέρεται να προκάλεσε επιδημία στη Γαλλία που σκότωσε πάνω από 100 άτομα, που είχαν καταναλώσει κονσερβοποιημένο φαγητό. Το 2013, Στην Κίνα πέθαναν πάνω από 50 άτομα τα οποία είχαν φάει μαύρα φασόλια που πωλούνταν σε εστιατόρια.

Η πρόληψη

Η αλλαντίαση είναι μια σοβαρή νόσος που μπορεί να έχει θανατηφόρα αποτελέσματα. Είναι σημαντικό να λαμβάνουμε μέτρα για την πρόληψη της αλλαντίασης, όπως η προσεκτική αποθήκευση και συντήρηση των τροφίμων και η αποφυγή της κατανάλωσης τροφίμων που μπορεί να είναι μολυσμένα. Τα πιο ουσιαστικά μέτρα προφύλαξης είναι να:

Αποθηκεύουμε τα τρόφιμα στο ψυγείο ή στον καταψύκτη για να αποτρέπουμε την ανάπτυξη του Clostridium botulinum.
Να κονσερβοποιήστε σωστά τα τρόφιμα στο σπίτι.
Να μην τρώμε βραστά αυγά που δεν έχουν μαγειρευτεί καλά.
Να μην τρώμε καπνιστά ψάρια ή λουκάνικα που δεν έχουν αποθηκευτεί σωστά.
Να πλένουμε καλά τα χέρια μας, πριν και μετά την χρήση τροφίμων ή την κατανάλωση τροφίμων.