Η εμπόλεμη κατάσταση στην Ερυθρά Θάλασσα απειλεί την παγκόσμια οικονομία

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τον πόλεμο του Ισραήλ στη Γάζα, η συνεχιζόμενη κρίση στην Ερυθρά Θάλασσα προκαλεί μεγάλους φόβους για καταστροφικές συνέπειες στην παγκόσμια Οικονομία.

Για την ώρα οι επιπτώσεις κρίνονται μάλλον ελεγχόμενες, ωστόσο μία παρατεταμένη σύγκρουση στην περιοχή, σε συνδυασμό με την κλιμάκωση των περιφερειακών εντάσεων στη Μέση Ανατολή, θα οδηγήσουν σε αύξηση του πληθωρισμού και διατάραξη του ενεργειακού εφοδιασμού, προειδοποιούν οι αναλυτές

Από την Ερυθρά θάλασσα διέρχεται σχεδόν το 15% του παγκόσμιου θαλάσσιου εμπορίου και το 30% του παγκόσμιου όγκου εμπορευματοκιβωτίων, συμπεριλαμβανομένου του 8% του εμπορίου σιτηρών, του 12% του θαλάσσιου πετρελαίου και του 8% του θαλάσσιου υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG).

Τα περισσότερα πετρελαιοφόρα και πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων αποφεύγουν το τελευταίο χρονικό διάστημα τη διαδρομή της Ερυθράς Θάλασσας και τη Διώρυγα του Σουέζ, επιλέγοντας αντ’ αυτού ένα μεγαλύτερο και πιο ακριβό ταξίδι γύρω από την Αφρική.

«Όσο περισσότερο επιμένουν οι διαταραχές, τόσο ισχυρότερες είναι οι στασιμοπληθωριστικές επιπτώσεις για την παγκόσμια Οικονομία», έγραψε χαρακτηριστικά στο X, ο επικεφαλής οικονομολόγος της Allianz Μοχάμεντ Α. Ελ Εριάν, αναφερόμενος στον «τοξικό» συνδυασμό χαμηλής ή μηδενικής οικονομικής ανάπτυξης και υψηλού πληθωρισμού.

Τα αριθμητικά στοιχεία στηρίζουν τα παραπάνω, αφού ο τελευταίος μηνιαίος δείκτης εμπορίου από το Ινστιτούτο του Κιέλου, έδειξε ότι μετά την έναρξη των επιθέσεων των Χούθι, οι ροές εμπορευματοκιβωτίων μέσω της Ερυθράς Θάλασσας μειώθηκαν πάνω από το μισό τον Δεκέμβριο και έπεσαν κάτω από το 70% του συνήθους όγκου στις αρχές Ιανουαρίου.

Η παράκαμψη γύρω από την Αφρική αυξάνει τους πλόες κατά 7 με 20 ημέρες, και αυτό έχει ανεβάσει τους ναύλους για κοντέινερς που μεταφέρονται από Κίνα στη Βόρεια Ευρώπη από περίπου 1.500 δολάρια τον Νοέμβριο, σε περισσότερα από 4.000 δολάρια, σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα των «Financial Times».

Ήδη οι επιχειρήσεις έχουν ανακοινώσει καθυστερήσεις. Η γιγάντια σουηδική εταιρία επίπλων Ikea προέβη σε σχετική ανακοίνωση, ενώ και η Tesla διευκρίνισε πως η παραγωγή της θα ανασταλεί για δύο εβδομάδες στο ευρωπαϊκό εργοστάσιό της, από τις 29 Ιανουαρίου έως τις 11 Φεβρουαρίου.

Το εργοστάσιο της Volvo στη Γάνδη του Βελγίου πρόκειται επίσης να παραμείνει κλειστό για τρεις ημέρες στα μέσα Ιανουαρίου, καθώς αντιμετωπίζει έλλειψη κιβωτίων ταχυτήτων, η παράδοση των οποίων έχει καθυστερήσει εξαιτίας «αναπροσαρμογών στις θαλάσσιες οδούς».

«Οι επιχειρήσεις προϊόντων εξοπλισμού ή ηλεκτρονικών μπορεί να αντιμετωπίσουν καθυστερήσεις. Γι’ αυτές που εργάζονται με πολύ μικρά αποθέματα, αυτό μπορεί να αποδειχθεί προβληματικό», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Άνο Κουχανάταν, οικονομολόγος της Allianz Trade.

Ωστόσο, ο σοβαρότερος κίνδυνος για τον πληθωρισμό, λένε οι αναλυτές, είναι ότι οι αγορές πετρελαίου και φυσικού αερίου τρομάζουν με την προοπτική μίας ευρύτερης περιφερειακής σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή.

Μέχρι στιγμής, τα υψηλά επίπεδα πλεονάζουσας παραγωγικής ικανότητας, η επιβράδυνση της ζήτησης και οι ισχυρές προμήθειες εκτός ΟΠΕΚ+ έχουν περιορίσει τις ανησυχίες για διακοπή του εφοδιασμού πετρελαίου.

Ωστόσο, ένα άλμα στην τιμή του πετρελαίου στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, στον απόηχο των πληγμάτων εναντίον των Χούθι, που ανέβασαν το Brent κατά 4%, στα 80,50 δολάρια το βαρέλι, μεγάλωσε τους φόβους των αγορών ότι η απάντηση υπό την ηγεσία των ΗΠΑ θα μπορούσε να είναι οιωνός κακών μαντάτων για το μέλλον.

Μία άνοδος της τιμής του πετρελαίου κατά 10% μπορεί να αυξήσει τον πληθωρισμό της ευρωζώνης κατά 0,4% εντός ενός έτους, σημειώνει το ίδιο δημοσίευμα της βρετανικής εφημερίδας.

Να σημειωθεί ότι ζημιωμένη από τις πιθανές υψηλές τιμές της Ενέργειας θα είναι κυρίως η Ευρώπη, αφού το μεγαλύτερο μέρος του LNG που προμηθεύεται περνά από τα στενά Μπαμπ ελ Μαντέμπ, ενώ και η Ελλάδα έχει έναν επιπλέον λόγο ανησυχίας, που δεν είναι άλλος από τη μείωση της κίνησης στο Λιμάνι του Πειραιά, που αποτελεί το πρώτο μεγάλο λιμάνι που συναντά ένα πλοίο βγαίνοντας από το Σουέζ και μπαίνοντας στη Μεσόγειο.

Οι «δορυφόροι» του Ιράν

Οι βομβαρδισμοί των ΗΠΑ και της Βρετανίας κατά των υποστηριζόμενων από το Ιράν σιιτών μαχητών Χούθι στην Υεμένη, αποδεικνύουν τη μακρά αποτυχία της Δύσης στη Μέση Ανατολή.

Αντανακλά, επίσης, μία δυσάρεστη πραγματικότητα, όπως έγραψε αυτή την εβδομάδα ο «Guardian», ότι η πολιτική επιρροή της Ουάσινγκτον φθίνει, η διπλωματία της είναι αναποτελεσματική και η εξουσία της περιφρονείται.

Γι’ αυτό, άλλωστε, και απτόητοι οι Χούθι υποσχέθηκαν ότι οι επιθέσεις τους θα συνεχιστούν.

Η κλιμάκωση αυτή αναδεικνύει ένα ακόμα ανεπιθύμητο γεγονός.

Η κυρίαρχη δύναμη στη Μέση Ανατολή δεν είναι πλέον οι ΗΠΑ, ούτε καν η φιλόδοξη Σαουδική Αραβία, αλλά ο βασικός σύμμαχος των Χούθι, το Ιράν.

Πολεμώντας μέσω αντιπροσώπων, η θέση του μεσανατολικής αυτής χώρας ενισχύεται με κάθε παλαιστινιακό θύμα, πύραυλο της Χεζμπολάχ, ιρακινό και συριακό βομβαρδισμό και μη επανδρωμένο αεροσκάφος των Χούθι.

Σύμφωνα με το ίδιο άρθρο της βρετανικής εφημερίδας, οι στόχοι του Ιράν είναι να διώξουν τις ΗΠΑ από τη Μέση Ανατολή, να διατηρήσουν την περιφερειακή υπεροχή και να ενισχύσουν τις βασικές συμμαχίες με την Κίνα και τη Ρωσία.

Η καταστροφή του Ισραήλ, πραγματική ή ρητορική, είναι ο στόχος νούμερο τέσσερα. Αν στα δίκτυα πολιτοφυλακής του Ιράν προστεθούν οι Χούθι της Υεμένης, η Χεζμπολάχ στο Λίβανο, η Χαμάς στη Γάζα και οι παλαιστινιακές φατρίες της Δυτικής Όχθης είναι προφανές ότι η κυβέρνηση της Τεχεράνης έχει συγκεντρώσει έναν «τηλεκατευθυνόμενο» συνασπισμό προθύμων, για να ξεπεράσει γοργά τον αντίστοιχο της Ουάσινγκτον.

Με δεδομένο, μάλιστα, ότι στο σημερινό γεωπολιτικό σκηνικό η Κίνα και η Ρωσία είναι οι νέοι καλύτεροι φίλοι του Ιράν, εξηγείται απόλυτα γιατί οι αναλυτές τού αποδίδουν τον τίτλο της κυρίαρχης δύναμης στη Μέση Ανατολή.