Η Βρετανία και πάλι… ακέφαλη – Οι «μνηστήρες», ο Μπόρις Τζόνσον και το φαβορί Κιρ Στάρμερ

Το Brexit άνοιξε τον ασκό του Αιόλου στη Βρετανία. Ακριβώς όπως μία ολόκληρη χώρα πίστεψε στη δυναμική της αυτάρκειάς της μακριά από την Ε.Ε. και σήμερα τρέχει και δεν φτάνει, έτσι και η Λιζ Τρας υπερεκτίμησε τις ικανότητές της, πήρε το «ρίσκο του ηλιθίου», όπως έγραψε ο «Economist», και παρουσίασε έναν μίνι προϋπολογισμό με φοροαπαλλαγές, που για να καλυφθούν θα έπρεπε να αυξηθεί το Χρέος της χώρας, όταν, πλέον, κανείς δεν θέλει να τη δανείσει.

Σήμερα, όλοι ελπίζουν η αποχώρηση της Συντηρητικής πρωθυπουργού να οδηγήσει τη χώρα σε καλύτερες ημέρες.

Οι Τόρις ψάχνουν τον επόμενο αρχηγό τους, που θα αναλάβει και την πρωθυπουργία της χώρας, ενώ οι αντιπολιτευόμενοι Εργατικοί έχοντας ήδη έναν δημοφιλή πολιτικό στις τάξεις τους, τον Κιρ Στάρμερ, ψάχνουν τον τρόπο να επισπεύσουν τη διενέργεια εκλογών.

Το μέλλον της Βρετανίας βασίζεται σε αυτήν την επιλογή, έγραφε το «New Statesman», σημειώνοντας ότι αν οι Συντηρητικοί επιλέξουν τον Μπόρις Τζόνσον, που θέλει σα νεότερη εκδοχή του Ουίνστον Τσόρτσιλ να επιστρέψει στην πρωθυπουργία για δεύτερη θητεία ύστερα από παραίτηση, θα επιβεβαιώσουν την τάση τους προς την αυτοκαταστροφή. Για το βρετανικό περιοδικό συνετή επιλογή είναι ο πρώην υπουργός των Οικονομικών, Ρίσι Σούνακ, ίσως και η πρώην υπουργός Άμυνας, Πένι Μόρντοντ, γιατί όχι και ο επίσης πρώην υπουργός Άμυνας, Μπεν Ουάλας. Ο νέος υπουργός Οικονομικών, Τζέρεμι Χαντ, δήλωσε ότι δεν θέλει να γίνει πρωθυπουργός, ενώ πιθανή θεωρείται και η συμμετοχή της Κέμι Μπέιντενοκ, υφυπουργού Τοπικής Διακυβέρνησης, Πίστεως και Κοινοτήτων. Η σχετική διαδικασία έχει ξεκινήσει, με όλους τους να αναζητούν τη στήριξη τουλάχιστον 100 βουλευτών για να καταθέσουν την υποψηφιότητά τους μέχρι το απόγευμα της Δευτέρας. Από τους τρεις που βάσει των κανονισμών θα προκύψουν, οι Τόρις θα αποκτήσουν αρχηγό και η Βρετανία πρωθυπουργό το αργότερο μέχρι τις 28 Οκτωβρίου.

Στο μεταξύ, οι Εργατικοί ψάχνουν τη φόρμουλα για να επισπεύσουν τις εκλογές, που κανονικά πρέπει να διεξαχθούν το 2025. Οι Εργατικοί και πάλι δεν απογοητεύονται, αφού ο αρχηγός τους, Κιρ Στάρμερ, έχει προβάδισμα 30 ποσοστιαίων μονάδων.

Έξι καταστροφικές «στιγμές» σε 44 ημέρες

Η Λιζ Τρας παραιτήθηκε από πρωθυπουργός της Βρετανίας πριν κλείσει δύο μήνες στη Ντάουνινγκ Στριτ. Βέβαια κατάφερε γι’ αυτές τις 44 μέρες να εξασφαλίσει σύνταξη 133.00 ευρώ το χρόνο!. Σε ανάμνηση των κακών αναμνήσεων της θητείας της, που μέτρησε έξι εβδομάδες, οι 6 κορυφαίες στιγμές της ήταν οι ακόλουθες:

• Η συνάντηση με τη βασίλισσα: δύο ημέρες πριν πεθάνει, η βασίλισσα Ελισάβετ, η μακροβιότερη μονάρχης της Βρετανίας, συναντήθηκε με τη Λιζ Τρας, την πλέον βραχύβια πρωθυπουργό της χώρας.

• Η τραγωδία του μίνι προϋπολογισμού: Τα ακραία φιλελεύθερα μέτρα και οι φοροαπαλλαγές ύψους 51 δισ. δολάρια, που παρουσίασε ο επίσης βραχύβιος υπουργός των Οικονομικών, Κουάσι Κουαρτέγκ, με τη σύμφωνη γνώμη της Λιζ Τρας, είχαν σαν αποτέλεσμα την «καρατόμηση» εκείνου και την παραίτηση της ιδίας.

• Μία καταστροφική συνέντευξη Τύπου: μετά το οικονομικό φιάσκο η Λιζ Τρας κλήθηκε να απαντήσει στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων. Ατυχώς για την ίδια δεν έδωσε ολοκληρωμένη απάντησε σε καμία από τις 8 που της έγιναν.

• Η αμήχανη κουβέντα με τον βασιλιά: λίγο πριν δει την πόρτα της εξόδου η Λιζ Τρας συναντήθηκε με τον Κάρολο Γ’. Η ατάκα εκείνου, «ώστε, ήρθες ξανά», και η απάντηση της πρώην πρωθυπουργού, ότι «είναι μεγάλη μου χαρά», επισκιάστηκε από τη viral έκφραση του βασιλιά, «Θεέ μου, ω Θεέ μου, τέλος πάντων». Το Παλάτι έσπευσε να διευκρινίσει ότι απλά ο Κάρολος ανησύχησε με το βαρύ πρόγραμμα της Τρας, που την υποχρέωσε να μεταβεί δύο φορές στο Μπάκιγχαμ σε διάστημα λίγων ωρών.

• Η σκληρή επιστολή της Μπράβερμαν: η υπουργός Εσωτερικών, Σουέλα Μπράβερμαν, παραιτήθηκε επειδή έστειλε επίσημο έγγραφο μέσω του προσωπικού της e-mail, παραβιάζοντας τους κανόνες ασφαλείας της κυβέρνησης, και ανάρτησε τη σχετική επιστολή της στο λογαριασμό της στο Twitter, αμφισβητώντας ανοιχτά την προσήλωση της Λιζ Τρας στην υλοποίηση των προεκλογικών της δεσμεύσεων.

Η πρωθυπουργική καρέκλα έγινε «ηλεκτρική»

Όταν ο Άρθουρ Μπάλφουρ ήταν πρωθυπουργός της Βρετανίας το 1902-05, περνούσε μεγάλα χρονικά διαστήματα στη Σκωτία για να παίζει γκολφ, λέγοντας ότι δεν μπορεί να σκέφτεται την πολιτική νυχθημερόν, γιατί, πολύ απλά, «τίποτα δεν έχει τόση μεγάλη σημασία, και τα περισσότερα πράγματα δεν έχουν καθόλου». Τις τελευταίες δεκαετίες οι πρωθυπουργοί της χώρας προσφέρουν όλο το 24ωρο στη διεκπεραίωση του ηγετικού τους προγράμματος, και πάλι δεν τα καταφέρνουν, με αποτέλεσμα πολλές από τις θητείες να λήγουν με κλάματα, όπως έγινε με την Μάργκαρετ Θάτσερ και την Τερέζα Μέι.

Είναι ένα επάγγελμα που, όπως έγραψε ο Στιβ Ρίτσαρντς στο βιβλίο του «Prime Ministers», προκαλεί σε όσους το ακολουθούν «φοβική παράλυση» ή «άθλια αδυναμία». Ναι, «αλλά πώς η Άνγκελα Μέρκελ κατάφερε να μείνει 15 χρόνια στη γερμανική καγκελαρία, όταν η Βρετανία δεν μπορεί να σταυρώσει πρωθυπουργό που να αντέξει τρίμηνο;», διερωτάται ευλόγως σε άρθρο του ο «Economist. Το επάγγελμα αυτό έχει γίνει πλέον «δυσλειτουργικό» στην καρδιά ενός αυξανόμενα «δυσλειτουργικού συστήματος», απαντά ο Μαρκ Γκάρνετ στο βιβλίο του «The British Prime Minister in an Age of Upheaval». Αρχίζοντας οι πρωθυπουργοί να φέρονται σαν πρόεδροι, να κρατούν δηλαδή το υπουργικό συμβούλιο με κοντό λουρί, να μιλούν στα μέσα ενημέρωσης πριν ενημερώσουν τους βουλευτές και να ελέγχουν οι ίδιοι τα πάντα, εξηγεί ο προαναφερθείς, έπαψαν να λειτουργούν «ως οι πρώτοι μεταξύ ίσων», με αποτέλεσμα την αποχώρηση της Λιζ Τρας από την πρωθυπουργία σε 44 ημέρες.