Ημέρα της Ευρώπης: Η ιστορία, ο συμβολισμός και η σημασία για τους πολίτες της Ε.Ε.

Η Ημέρα της Ευρώπης εορτάζεται όπως κάθε χρόνο στις 9 Μαΐου. Ωστόσο, η ουσία της ημέρας και το μήνυμα της Κομισιόν είναι να υπενθυμίσει στους πολίτες της ενωμένης Ευρώπης τη σημασία της ειρήνης και της ενότητας στην Γηραιά Ήπειρο. Ειδικά φέτος, που ο πόλεμος στην Ουκρανία ξυπνά μνήμες από το παρελθόν και από τους δυο Παγκοσμίους Πολέμους που οδήγησαν στην καταστροφή,στο διχασμό και στην έλλειψη πνεύματος συνεργασίας των λαών της Ευρώπης.

Η μηχανή του χρόνου μας καλεί να επιστρέψουμε στις 9 Μαΐου του 1950, μια ημερομηνία – ορόσημο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αφετηρία αυτής της ημέρας στάθηκε η Διακήρυξη του Σούμαν, ένα κείμενο στο οποίο διατυπωνόταν μια νέα πολιτική μορφή πολιτικής συνεργασίας με απώτερο στόχο την καταπολέμηση του αισθήματος του πολέμου και την από κοινού αντιμετώπιση καίριων ζητημάτων.

Η πρόταση αυτή παρουσιάστηκε από τον υπουργό Εξωτερικών της Γαλλίας, Ρόμπερ Σούμαν, ο οποίος πρότεινε τη δημιουργία μιας Ευρωπαϊκής Κοινότητας Άνθρακα και Χάλυβα, τα μέλη της οποίας θα διαχειρίζονταν από κοινού την παραγωγή άνθρακα και χάλυβα. Η γνωστή σε όλους ΕΚΑΧ απαρτιζόταν από τα βόρεια κράτη, μεταξύ αυτών τη Γαλλία , τη Δυτική Γερμανία, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο καθώς και νότιες χώρες όπως η Ιταλία και οι Κάτω Χώρες.

«Η αλληλεγγύη στην παραγωγή που καθιερώθηκε με αυτόν τον τρόπο θα καταστήσει σαφές ότι οποιοσδήποτε πόλεμος μεταξύ Γαλλίας και Γερμανίας γίνεται όχι απλώς αδιανόητος, αλλά και ουσιαστικά αδύνατος», είχε γράψει ο Σούμαν. Η φράση αυτή υποδήλωνε την κατοχύρωση και την ύπαρξη του γαλλογερμανικού άξονα, του οποίου ο ρόλος απέναντι σε αυτή την ‘Ενωση θα ήταν καθοριστικός.

Αυτό σήμαινε τη διαχείριση της βασική παραγωγής και τη θέσπιση μιας νέας Ανώτατης Αρχής. Με αυτό τον τρόπο τα συμφέροντα θα είχαν κοινό χαρακτήρα ενώ θα προσέδιδε μια ευρύτερη και βαθύτερη κοινότητα μεταξύ των χωρών σε νοηματικό επίπεδο.

Είναι ενδιαφέρον ότι μόνο δύο χώρες, το Λουξεμβούργο τη γενέτειρα χώρα του Σούμαν το 1886 αλλά και το Κοσσυφοπέδιο (ένα κράτος εκτός ΕΕ με μακροχρόνιες φιλοδοξίες της ΕΕ) έχουν καθιερώσει την Ημέρα της Ευρώπης ως εθνική εορτή. Στη Ρουμανία, συμπίπτει με την ημέρα της ανεξαρτησίας, ενώ η Κροατία και η Λιθουανία έχουν αναγνωρίσει νομικά την ημέρα, αλλά χωρίς να την κάνουν επίσημη αργία.

Τα άλλα κράτη μέλη γιορτάζουν την Ημέρα της Ευρώπης με αναμνηστικό τρόπο, υψώνοντας σημαίες και διοργανώνοντας ποικίλες εκδηλώσεις. Στις Βρυξέλλες, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ διοργανώνουν μια ημέρα ανοιχτών θυρών και οι υπάλληλοί της λαμβάνουν άδεια εργασίας , εκτός εάν συνεδριάζει το Κοινοβούλιο.