Ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο κρατικός ενεργειακός γίγαντας της Gazprom κλείνουν τις στρόφιγγες του φυσικού αερίου σε μερικούς από τους καλύτερους πελάτες του στην Ευρώπη, για να μην προλάβουν να γεμίσουν τις «αποθήκες» τους πριν από την έλευση του χειμώνα.

Πρόκειται για μία ξεκάθαρη κήρυξη ενεργειακού πολέμου, λένε οι αναλυτές, συντασσόμενοι απόλυτα με τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ), που προειδοποιεί για πλήρη διακοπή των προμηθειών ρωσικού αερίου στους επόμενους μήνες. Αυτή τη στιγμή, μόνο το 40% της κανονικής ποσότητας φυσικού αερίου ρέει κατά μήκος του υποθαλάσσιου αγωγού Ρωσίας –Γερμανίας Nord Stream, ο οποίος επηρεάζει τις παραδόσεις στη Γαλλία, την Ιταλία, την Αυστρία και τη Γερμανία.

Η Gazprom, άλλωστε, έχει ήδη σταματήσει όλες τις παραδόσεις προς την Πολωνία, τη Βουλγαρία, την Ολλανδία, τη Φινλανδία και τη Δανία, αφού οι εταιρίες Ενέργειας σε αυτές τις χώρες αρνήθηκαν να υποκύψουν στις απαιτήσεις του Κρεμλίνου να πληρώσουν τις παραδόσεις αερίου σε ρούβλια. Και το ερώτημα είναι ένα: μπορεί η Ευρώπη να προλάβει το χρόνο και να αντικαταστήσει το ρωσικό αέριο μέχρι το χειμώνα; Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν απορρίψει μία ολοκληρωτική απαγόρευση του ρωσικού φυσικού αερίου, καθώς ούτε πρακτική είναι, και πολιτικές διχόνοιες προκαλεί.

Για την ώρα, τα κράτη-μέλη της Ε.Ε. προσπαθούν να γεμίσουν τις υπόγειες «αποθήκες» τους νωρίτερα από ό,τι συνήθως, καθώς για την ώρα, αυτές έχουν καλυφθεί μόλις στο 57%. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει ζητήσει από την κάθε χώρα ξεχωριστά να βάλει στην άκρη προμήθειες της τάξεως του 80%, με τη Γερμανία να έχει ανεβάσει το σχετικό στόχο στο 90%. Ωστόσο, χωρίς το ρωσικό φυσικό αέριο τα παραπάνω αποτελούν ανέφικτο στόχο.

«Ο μόνος τρόπος για να βρεθούν κοντά στο στόχο τους τα ευρωπαϊκά κράτη είναι βάλουν βαθιά το χέρι στην τσέπη. Οι ΗΠΑ στέλνουν LNG στην Ευρώπη αντί για την Ασία, επειδή οι χώρες της Ευρώπης πληρώνουν περισσότερα», αναφέρει στον «Guardian» ο Νέιθαν Πάιπερ, αναλυτής σε ζητήματα Ενέργειας της Investec. Και ενώ οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις στρέφονται στις ΗΠΑ για να προμηθευτούν περισσότερο από το ακριβό LNG τους, προσπαθούν, επίσης, να πάρουν αέριο από τη Νορβηγία και το Αζερμπαϊτζάν και να αυξήσουν τη χρήση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας.

Μπροστά στον «ενεργειακό εκβιασμό» της Ρωσίας, όπως τον χαρακτηρίζει η Σιμόν Ταλιαπέτρα, αναλύτρια του Ινστιτούτου Bruegel στο «Politico», αρκετές χώρες σχεδιάζουν να θέσουν σε λειτουργία σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής βασισμένης στον άνθρακα, παρότι έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τους κλιματικούς στόχους της Ε.Ε. «Παίρνουμε την κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε πολύ σοβαρά. Αλλά είμαστε προετοιμασμένοι», δήλωσε πρόσφατα η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν. «Διανύουμε δύσκολες στιγμές. Οι καιροί δεν γίνονται πιο εύκολοι», παραδέχτηκε η ίδια με φόντο το κάλεσμα των πολιτικών ηγετών της Ευρώπης προς τους λαούς τους να εξοικονομήσουν Ενέργεια και να μειώσουν τη χρήση φυσικού αερίου. «Ακόμη και την εποχή του Ψυχρού Πολέμου η Ρωσία ήταν ένας αξιόπιστος ενεργειακός πάροχος, σήμερα, όμως, αυτός ο δεσμός έχει κοπεί», επισημαίνει ο Πάιπερ, προειδοποιώντας για την ύφεση στην Ευρώπη, που θα φέρει τυχόν ολοκληρωτική διακοπή της παροχής φυσικού αερίου από τη Ρωσία στην Ε.Ε. μέσα στους επόμενους μήνες.

Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα έχει ήδη προειδοποιήσει ότι η Ευρωζώνη θα συρρικνωθεί κατά 1,7% το επόμενο έτος εάν η Ρωσία κλείσει εντελώς τη στρόφιγγα. «Οι διαταραχές του ενεργειακού εφοδιασμού και οι χαμηλές πιθανότητες για άμεση αντικατάσταση των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Ρωσία, πιθανότατα θα απαιτούσαν κάποιο δελτίο και ανακατανομή των πόρων, με αποτέλεσμα περικοπές στην παραγωγή στη Ζώνη του Ευρώ, ιδιαίτερα σε τομείς έντασης Ενέργειας», κατέληξε η σχετική ανακοίνωση της τράπεζας.

Κερδισμένη η Κίνα

Σε κάθε προβληματική κατάσταση κάποιοι χάνουν και κάποιος κερδίζει. Στην τρέχουσα παγκόσμια συγκυρία όπου οι ΗΠΑ βλέπουν την ύφεση να τις πλησιάζει σε μία μετωπική σύγκρουση και η Ρωσία παραμένει παγιδευμένη στον πόλεμο στην Ουκρανία χωρίς να μπορεί να κάνει ούτε μπροστά αλλά ούτε και πίσω, η Κίνα βγαίνει καθαρά κερδισμένη.

Ήδη, ο Τζο Μπάιντεν άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο να καταργήσει ορισμένους από τους δασμούς που επέβαλε στις κινεζικές εισαγωγές ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ, προκειμένου να βοηθήσει στον έλεγχο των αυξανόμενων τιμών καταναλωτή στη χώρα του. Και αν ο Αμερικανός πρόεδρος είναι έτοιμος να «ξεθυμώσει» με το μεγαλύτερο εχθρό του, όπως έχει χαρακτηρίσει τον «Κόκκινο Γίγαντα», για τον Ρώσο ομόλογό του αποτελεί τον μόνο φίλο στον οποίο μπορεί να στραφεί για βοήθεια. Το δίχως άλλο, η Ιστορία έχει δείξει ότι προτεραιότητα της Κίνας είναι η ευημερία και η ασφάλεια της ασιατικής χώρας και όχι η σωτηρία της Ρωσίας. «Μέχρι ποιου σημείου, συνεπώς, το Πεκίνο θα βοηθήσει τη Μόσχα να προσπεράσει το επικείμενο ευρωπαϊκό εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο;», ρωτά ο «Economist».

Με δεδομένο ότι η Κίνα εισάγει 10 εκατ. βαρέλια την ημέρα, υπάρχει περιθώριο για αύξηση των εισαγωγών της. Επειδή όμως η Κίνα ανησυχεί για την υπερεξάρτησή της από έναν και μόνο προμηθευτή, δύσκολα θα αγοράσει το περισσευούμενο πετρέλαιο της Ρωσίας, εκτιμούν οι αναλυτές. Ομοίως όσον αφορά τη συμφωνία μεταξύ των δύο χωρών πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, για αύξηση των εξαγωγών φυσικού αερίου σε 48 δισ. κυβικά μέτρα το χρόνο από 4,1 δισ. κυβικά μέτρα που ήταν το 2020. Όσο για την κατασκευή του νέου αγωγού Power of Siberia 2, είναι βέβαιο ότι η Κίνα θα κάνει σκληρό παζάρι με την στριμωγμένη Ρωσία.