Εξωδικαστικός: Διαγράφονται οφειλές έως 60% και για δάνεια σε Ελβετικό φράγκο

Η αποδοχή του Εξωδικαστικού Μηχανισμού είναι αυξανόμενη από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, συμπέρασμα που προκύπτει από το ιστορικό υψηλό σε νέες ρυθμίσεις το φετινό Φεβρουάριο.

Πληροφορίες αναφέρουν ότι οι διαγραφές οφειλών φτάνουν έως και στο 60% ακόμα και για δανειολήπτες που εγκλωβίστηκαν σε δάνεια συνδεδεμένα με ελβετικό φράγκο.

Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, σχεδόν 100.000 δανειολήπτες με ελβετικό, κατέφυγαν στη λύση να δοκιμάσουν την τύχη τους και στην πλατφόρμα του εξωδικαστικού.

Όπως προκύπτει από τις ρυθμίσεις, ο βελτιωμένος αλγόριθμος απεγκλώβισε ένα στους τρεις από όσους το επιχείρησαν, καθώς κουρεύτηκε μεγάλο μέρος της οφειλής τους.

Αξίζει να επισημανθεί ότι μέχρι σήμερα οι ολοκληρωμένες αιτήσεις με οφειλές για δάνεια από ελληνικές τράπεζες σε ελβετικό φράγκο, οι οποίες έχουν υποβληθεί και επεξεργαστεί στην πλατφόρμα της Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους, δεν ξεπερνούν τις τριακόσιες. Ωστόσο, από τις περίπου εκατό ρυθμίσεις που έχουν παραχθεί, σε κάποιες περιπτώσεις το κούρεμα φτάνει έως και 50% ή 60% επί του ανατιμημένου (λόγω ισοτιμίας) χρέους τους.

Το τεράστιο βάρος του Ιδιωτικού Χρέους

Από τα στοιχεία προκύπτει ότι λόγω της πολυετούς οικονομικής κρίσης στη χώρα μας, ακόμα και μετά την έξοδό της από τα μνημόνια, το ληξιπρόθεσμο Ιδιωικό Χρέος παραμένει τεράστιο και βαραίνει τις πλάτες νοικοκυριών και επιχειρήσεων.

Συγκεκριμένα, σήμερα, το Ιδιωτικό Χρέος ανέρχεται στα 371 δισ. ευρώ, εκ των οποίων το 60% (224 δισ. ευρώ), αποτελούν το ληξιπρόθεσμο μέρος. Πρωτοφανές για τα δεδομένα μιας δυτικού τύπου οικονομίας.

Αναλυτικά, το ληξιπρόθεσμο χρέος των ελληνικών νοικοκυριών και επιχειρήσεων προς τις Τράπεζες, πλην αυτών που πουλήθηκαν σε funds, ανέρχεται σε 11,7 δισ. ευρώ, που αποτελεί το 7,9% των συνολικών δανείων των Τραπεζών (148,099 δισ. ευρώ). Το ποσοστό αυτό, παρότι υποχώρησε, παραμένει ακόμα υψηλότερο από το αντίστοιχο της Ευρωζώνης, που διαμορφώνεται στο 2,3%. Σε αυτά πρέπει να προστεθούν τα 61 δισ. ευρώ, που αποτελούν το ληξιπρόθεσμο κομμάτι των τραπεζικών δανείων που πουλήθηκαν σε funds και βρίσκονται υπό τη διαχείριση των Servicers. Ουσιαστικά, το ύψος των ληξιπρόθεσμων δανείων αγγίζει τα 73 δισ. ευρώ, αποτελώντας το 50% του συνολικού τραπεζικού δανεισμού.

Με βάση τα τελευταία στοιχεία της φορολογικής αρχής, 4.000.000 πολίτες χρωστούν συνολικά 105 δισ. ευρώ, με τα 26,3 δισ. ευρώ να θεωρούνται ανεπίδεκτα είσπραξης και περίπου 79 δισ. ευρώ να αποτελούν το πραγματικό ληξιπρόθεσμο ποσό. Σε αυτά έρχονται να προστεθούν 47,17 δισ. ευρώ, που αποτελούν το τρέχον υπόλοιπο των οφειλών προς τα Ασφαλιστικά Ταμεία.

Τα εργαλεία ρύθμισης του χρέους που εφαρμόστηκαν μέχρι σήμερα από Τράπεζες και Πολιτεία, υπήρξαν αποσπασματικά, προσπαθώντας κυρίως να μεταθέσουν το πρόβλημα στο μέλλον, αντί να το επιλύσουν αποφασιστικά.

Το 2020 με την ψήφιση του Νόμου 4738/2020 ξεκίνησε μια ουσιαστική προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα εργαλείο, υπό την ονομασία «Εξωδικαστικός Μηχανισμός Ρύθμισης Οφειλών», με σκοπό να δοθεί η δυνατότητα σε ιδιώτες, επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες για τη συνολική και βιώσιμη ρύθμιση των οφειλών τους προς το Δημόσιο, Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, Τράπεζες και Servicers.

Παρά τα πολλά αρχικά προβλήματα, που οφείλονται κυρίως στην μη υποχρεωτική συμμετοχή Τραπεζών και Servicers, η διαδικασία βελτιώθηκε με τροποποιητικά νομοσχέδια και αποτελεί πλέον το βασικό εργαλείο όσων είναι βιώσιμοι οικονομικά και επιθυμούν να ρυθμίσουν τις οφειλές τους.

Ποιοι έχουν δικαίωμα ένταξης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό

Δυνατότητα ένταξης στον Εξωδικαστικό Μηχανισμό Ρύθμισης Οφειλών έχουν όλοι όσων το ποσό των οφειλών υπερβαίνει τα 10.000 ευρώ για ληξιπρόθεσμες, ενήμερες ή εξυπηρετούμενες οφειλές (εάν αποδεικνύεται επιδείνωση της οικονομικής κατάστασής τους κατά ποσοστό τουλάχιστον 20%).

Τα οφέλη που προσφέρει η επιλογή του Εξωδικαστικού Μηχανισμού έναντι των διμερών διαπραγματεύσεων με Δημόσιο, Τράπεζες και Servicers είναι κυρίως τα εξής:

Δεν απαιτείται προκαταβολή έναντι της ρύθμισης, εκτός της περίπτωσης όπου υπάρχει προγραμματισμένο πρόγραμμα πλειστηριασμού.
Δεν ζητείται από τους οφειλέτες η προσκόμιση νέων εξασφαλίσεων, είτε εμπράγματων (ακίνητα κτλ), είτε ενοχικών (εγγυητές), στο πλαίσιο της ρύθμισης.
Δεν ζητείται από τους οφειλέτες η ρευστοποίηση κινητής και ακίνητης περιουσίας στο πλαίσιο της προτεινόμενης ρύθμισης.
Προσφέρεται διαγραφή οφειλών, αναλόγως της αξίας της κινητής και ακίνητης περιουσίας οφειλέτη και εγγυητών.
Το επιτόκιο ρύθμισης ανέρχεται σε 3% σταθερό για 3 έτη, για χρέη προς Τράπεζες και Servicers (κάτω του 50% του προσφερόμενου σε απ’ ευθείας διαπραγμάτευση) και 3% σταθερό καθ’ όλη τη διάρκεια για Δημόσιο και Ασφαλιστικά Ταμεία.
Μεγάλη διάρκεια αποπληρωμής, η οποία φτάνει τα 20 έτη για οφειλές σε Δημόσιο και Ασφαλιστικά Ταμεία και μεταξύ 20 και 35 ετών για τα τραπεζικά δάνεια.
Θεσπίζεται υποχρεωτικότητα στη συμμετοχή Τραπεζών και Servicers, εφόσον ο οφειλέτης έχει χαρακτηριστεί ως ευάλωτος.
Δίνεται η δυνατότητα στη ρύθμιση να περιληφθούν οφειλές προς το Δημόσιο και Ασφαλιστικά Ταμεία, που έχουν βεβαιωθεί σε βάρος επιχειρήσεων που είναι σε λύση ή εκκαθάριση, από τρίτο φυσικό πρόσωπο που έχει εις ολόκληρον ευθύνη με την επιχείρηση αυτή.
Το ιστορικό υψηλό σε νέες ρυθμίσεις μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του Εξωδικαστικού Μηχανισμού, που σημειώθηκε τον φετινό Φεβρουάριο, αντανακλά την αυξανόμενη αποδοχή του από νοικοκυριά και επιχειρήσεις και αποτελεί κίνητρο για την Γενική Γραμματεία Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους να συνεχίζει να εργάζεται για την περαιτέρω βελτίωσή του.

Ποιοι κέρδισαν διαγραφή χρέους

Θα πρέπει να σημειωθεί ότι, όσο ελκυστικοί και να είναι οι όροι του Εξωδικαστικού Μηχανισμού, δεν παύει να αποτελεί ένα εργαλείο, του οποίου η καταλληλότητα χρήσης ανά οφειλέτη θα πρέπει πάντα να αξιολογείται.

Χαρακτηριστικό είναι το στοιχείο ότι δύο στους τρεις που κατέφυγαν ήδη στον εξωδικαστικό, πήραν μηδενικό ή ελάχιστο κούρεμα (έως 5% το πολύ).

Αυτοί που πέτυχαν διαγραφή χρέους μπόρεσαν να αποδείξουν ότι το υπόλοιπο της συνολικής περιουσίας τους δεν επαρκεί για να καλύψει τις επιπλέον απαιτήσεις της τράπεζας για το δάνειό τους. Αυτό επιβάλλει και ο ευρωπαϊκός κανόνας περί «μη επιδείνωσης» της θέσης του πιστωτή μετά τη ρύθμιση, σε σύγκριση με το τι θα εισέπραττε αν προχωρούσε σε πλειστηριασμό της περιουσίας του οφειλέτη.

Ακόμα και με τη διαγραφή τα προβλήματα υπάρχουν…

Αυτό που προβληματίζει τους δανειολήπτες με ρήτρα ελβετικού φράγκου που μπήκαν στον εξωδικαστικό μηχανισμό και η ρύθμισή τους περιλαμβάνει εκτός από κούρεμα και επιμήκυνση αποπληρωμής είναι το γεγονός το χρέος φουσκώνει ξανά με επιπλέον τόκους.

Ειδικότερα, στα επόμενα τρία χρόνια αποπληρωμής το «κουρεμένο» υπόλοιπο θα επιβαρύνεται και με σταθερά επιτόκιο 3%. Αν και το επιτόκιο αυτό που προσφέρει ο εξωδικαστικός είναι πολύ χαμηλότερο από τα τρέχοντα ευρωπαϊκά (σχεδόν μισό από το περίπου 5% που βαρύνει τους περισσότερους που έχουν σήμερα κυμαινόμενο δάνειο σε ευρώ) είναι… 50% πιο «αλμυρό» από το τρέχον ελβετικό, το οποίο επιβάρυνε έως τώρα την οφειλή τους.