Απλά και χωρίς καμία ταλαιπωρία για τους πολίτες θα διεκπεραιώνονται από την ερχόμενη εβδομάδα οι κληρονομιές ακινήτων, αφού από το γραφείο του συμβολαιογράφου η διαδικασία θα είναι εύκολη και θα γίνεται ηλεκτρονικά, ώστε και το Κράτος να ξέρει σε πραγματικό χρόνο τι συμβαίνει, και ο πολίτης να δηλώνει με διαφάνεια τη συναλλαγή του.

Η διαδικασία θα γίνεται στην πλατφόρμα της ΑΑΔΕ MyProperty και πρόκειται για το τελευταίο βήμα ηλεκτρονικών μεταβιβάσεων κινητών και ακίνητων περιουσιακών στοιχείων, καθώς ήδη από τα γραφεία των συμβολαιογράφων κλείνουν με ηλεκτρονικό τρόπο μεταβιβάσεις που αφορούν αγοραπωλησίες, γονικές παροχές και δωρεές.

Οι φορολογούμενοι δεν θα χρειάζεται, πλέον, για καμία υπόθεση φορολογίας κεφαλαίου να προσέρχονται στις εφορίες, κλείνοντας ένα κεφάλαιο ταλαιπωρίας και «χαμένων» εργατοωρών, τόσο για τους ίδιους όσο και για τους εφοριακούς.  

Από τις αρχές του έτους, οι ψηφιακές μεταβιβάσεις ακινήτων αγγίζουν τις 84.530 και παραπάνω από μία στις δύο υποθέσεις αφορά αγοραπωλησίες (47.036), και ακολουθούν γονικές παροχές (26.115) και δωρεές (11.379). Το παζλ συμπληρώνεται τώρα με τις υποθέσεις κληρονομιάς. Οι ηλεκτρονικές μεταβιβάσεις ανέβασαν κατακόρυφα ταχύτητα μετά και την καθιέρωση αφορολόγητου 800.000 ευρώ για γονικές παροχές και δωρεές μεταξύ συγγενών πρώτου βαθμού, αλλά το αφορολόγητο αυτό δεν ισχύει για τις κληρονομιές, οι οποίες έχουν τη δική τους, ξεχωριστή κλίμακα.

Στις κληρονομιές, το αφορολόγητο είναι 150.000 ευρώ και στη συνέχεια εφαρμόζεται κλίμακα με συντελεστές 1% από τις 150.000 και μέχρι του ποσού των 300.000 ευρώ, 5% από το ποσό των 300.000 ευρώ και μέχρι τις 600.000 ευρώ, ενώ για τα ποσά που υπερβαίνουν τις 600.000 ευρώ επιβάλλεται φόρος 10%. Ισχύει, δε, ειδικό αφορολόγητο φόρου κληρονομιάς 400.000 ευρώ για τον επιζώντα σύζυγο (μετά από 5 έτη γάμου) και τα ανήλικα τέκνα του. Για την πρώτη κατοικία, η κληρονομιά είναι αφορολόγητη μέχρι 200.000 ευρώ, αν αποκτάται από άγαμο και 250.000 ευρώ για το ζευγάρι, όριο που αυξάνεται ανάλογα με τα παιδιά που έχει ο φορολογούμενος.

Συχνές ερωτήσεις, χρήσιμες απαντήσεις

Η ΑΑΔΕ έχει εκδώσει αναλυτικό οδηγό κληρονομιών, με απαντήσεις στις πλέον συνηθισμένες  απορίες των φορολογουμένων.

1. Σε ποια περιουσιακά στοιχεία επιβάλλεται φόρος κληρονομιάς;

Ο φόρος κληρονομιάς επιβάλλεται σε κάθε περιουσία που βρίσκεται στην Ελλάδα και ανήκει σε ημεδαπούς ή σε αλλοδαπούς, καθώς και στην κινητή περιουσία που βρίσκεται στο εξωτερικό και ανήκει σε Έλληνα ή σε αλλοδαπό υπήκοο που είχε την κατοικία του στην Ελλάδα.

2. Ποιος είναι υπόχρεος για την υποβολή της δήλωσης φόρου κληρονομιάς;

Ο κληρονόμος ή ο κληροδόχος ή ο νόμιμος αντιπρόσωπός του.

3. Ποια είναι η προθεσμία υποβολής της δήλωσης φόρου κληρονομιάς;

Η δήλωση φόρου κληρονομιάς υποβάλλεται μέσα σε 9 μήνες από το θάνατο αν ο κληρονομούμενος πέθανε στην Ελλάδα, ή μέσα σε ένα χρόνο αν ο κληρονομούμενος πέθανε στο εξωτερικό ή οι κληρονόμοι ή οι κληροδόχοι διέμεναν κατά το χρόνο θανάτου στο εξωτερικό. Η προθεσμία αρχίζει κατά κανόνα από:
– το θάνατο του κληρονομουμένου,
– τη δημοσίευση της διαθήκης,
– τη δημοσίευση στον Τύπο της δικαστικής απόφασης που κηρύσσει την αφάνεια ή το θάνατο του υπόχρεου σε δήλωση, αν αυτός δεν υπέβαλε δήλωση,
– Τη λήξη της αναβολής όταν υπάρχει μετάθεση του χρόνου γένεσης φορολογικής υποχρέωσης (λόγω επιδικίας, συνένωσης της επικαρπίας με την ψιλή κυριότητα, αναγκαστικής απαλλοτρίωσης, είσπραξης πνευματικών δικαιωμάτων, κ.λπ.).

4. Μπορεί να παραταθεί η προθεσμία υποβολής της δήλωσης φόρου κληρονομιάς;

Δεν μπορεί να παραταθεί πλέον, παρά μόνο για λόγους ανωτέρας βίας.

5. Ποια δικαιολογητικά απαιτούνται κατά την υποβολή δηλώσεων φόρου κληρονομιάς;

α) Ληξιαρχική πράξη θανάτου.
β) Αντίγραφο διαθήκης.
γ) Κληρονομητήριο ή πιστοποιητικό της αρμόδιας δημοτικής ή κοινοτικής Αρχής περί του είδους και του βαθμού συγγενείας προς τον κληρονομούμενο. δ) Πιστοποιητικό του γραμματέα του Ειρηνοδικείου περί μη δημοσιεύσεως νεότερης διαθήκης ή περί μη δημοσιεύσεως διαθήκης στην περίπτωση της εξ αδιαθέτου διαδοχής.
ε) Δημόσιο έγγραφο από το οποίο να προκύπτει η ηλικία του επικαρπωτή όταν για τον προσδιορισμό της αξίας λαμβάνεται υπόψη η ηλικία αυτού.
στ) Έγγραφο νομιμοποιήσεως, σε περίπτωση πληρεξουσίου.
ζ) Τα έγγραφα που αποδεικνύουν τη μετάθεση του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης.
η) Αποδεικτικά χρεών της κληρονομιάς.
θ) Λοιπά κατά περίπτωση δικαιολογητικά.

6. Ποιες είναι οι προϋποθέσεις απαλλαγής της πρώτης κατοικίας από το φόρο κληρονομιών;
α) Ο κληρονόμος να είναι σύζυγος ή το πρόσωπο με το οποίο ο κληρονομούμενος είχε συνάψει σύμφωνο συμβίωσης, ή τέκνο του κληρονομουμένου.
β) Ο κληρονόμος να είναι Έλληνας ή πολίτης κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ε.Ε.) και των χωρών του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (ΕΟΧ). γ) Ο κληρονόμος, ο/η σύζυγος και τα ανήλικα τέκνα τους να μην έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οίκησης σε άλλη κατοικία ή ιδανικό μερίδιο κατοικίας που πληροί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειας ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας επί οικοπέδου οικοδομήσιμου ή επί ιδανικού μεριδίου οικοπέδου, στα οποία αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληροί τις στεγαστικές τους ανάγκες και βρίσκονται σε δήμο ή κοινότητα με πληθυσμό άνω των 3.000 κατοίκων. Οι στεγαστικές ανάγκες θεωρείται ότι καλύπτονται αν το συνολικό εμβαδόν των ανωτέρω ακινήτων (συνυπολογιζομένων και των λοιπών αντίστοιχων κληρονομιαίων ακινήτων) είναι 70 τ.μ., προσαυξανόμενα κατά 20 τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά 25 τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα του δικαιούχου.
δ) Το ακίνητο να αποκτάται κατά πλήρη κυριότητα.