Τα πρωτοχρονιάτικα «δώρα» και οι παγίδες της νέας χρονιάς

Όλες οι αλλαγές που φέρνει το 2022 σε Εργασία και Ασφάλιση, τα «bonus» και τα SOS για εργαζόμενους ανέργους και υποψήφιους συνταξιούχους

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

Με «bonus» για μισθωτούς, ανέργους και ελεύθερους επαγγελματίες θα κάνει… ποδαρικό το 2022, ωστόσο προσεκτικές κινήσεις απαιτούνται από τους υποψήφιους συνταξιούχους για να αποφύγουν παγίδες στο δρόμο προς την έξοδο. Μία σειρά ρυθμίσεων θα μπουν σε ισχύ από τη νέα χρόνια, με αποτέλεσμα να υπάρχουν… κερδισμένοι και χαμένοι. 

Στο «μέτωπο» της αγοράς εργασίας ένα νέο πακέτο μέτρων επιστρατεύεται –με κυριότερο το πρόγραμμα για το πρώτο ένσημο– προκειμένου να δημιουργηθούν νέες θέσεις απασχόλησης. Την ίδια στιγμή, με στοχευμένες κινήσεις ενισχύονται τα εισοδήματα των εργαζομένων: πρώτον, με την αύξηση του κατώτατου μισθού, δεύτερον, με τη διατήρηση των μειωμένων ασφαλιστικών εισφορών, και, τρίτον, με την παράταση του «παγώματος» της Εισφοράς Αλληλεγγύης.

Στο ασφαλιστικό πεδίο χρειάζεται προσοχή, καθώς από τη νέα χρόνια μπαίνει τέλος στις ευνοϊκές διατάξεις για ταχύτερη έξοδο στη σύνταξη και η αποχώρηση από την αγορά εργασίας θα γίνεται στα 67 ή εναλλακτικά στα 62 με 40 χρόνια δουλειάς. Ωστόσο, κερδισμένοι είναι όσοι ασφαλισμένοι έχουν ήδη θεμελιώσει ή θα θεμελιώσουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι του τέλους του έτους, καθώς δεν απειλούνται από τις νέες ρυθμίσεις. 

Την ίδια στιγμή, νέο τοπίο διαμορφώνεται στην επικουρική ασφάλιση, καθώς από την 1η Ιανουαρίου ξεκινούν οι «ατομικοί κουμπαράδες». Πλέον, στην Επικουρική Ασφάλιση εισάγεται το κεφαλαιοποιητικό σύστημα, με τις αλλαγές να είναι πάντως εστιασμένες στους νέους. Όσον αφορά στο «καυτό θέμα» των αναδρομικών για τις επικουρικές συντάξεις και τα Δώρα δεν υπάρχουν νεότερα, και έτσι περίπου δύο εκατ. συνταξιούχοι είναι στην αναμονή για την έκδοση της πολυαναμενόμενης δικαστικής απόφασης.

Ανεβαίνουν τα όρια ηλικίας

Κλείνουν από τη νέα χρονιά τα «παράθυρα» πρόωρης εξόδου και πλήρης σύνταξη θα καταβάλλεται στα 67 ή εναλλακτικά στα 62, αλλά με 40 χρόνια δουλειάς. Οι αλλαγές αυτές ισχύουν για το σύνολο των ασφαλισμένων, ωστόσο –όπως ήδη αναφέρθηκε– δεν απειλούνται όσοι έχουν θεμελιώσει ή θα θεμελιώσουν μέχρι το τέλος του έτους συνταξιοδοτικό δικαίωμα. Οι συγκεκριμένοι ασφαλισμένοι μπορούν να παρατείνουν την παραμονή τους στην αγορά εργασίας χωρίς να «εγκλωβιστούν» από τα νέα αυξημένα όρια ηλικίας. 

Παράλληλα, σε ισχύ παραμένει μία σειρά ευνοϊκών διατάξεων για την εξαγορά πλασματικών ετών ασφάλισης, που οδηγούν σε ταχύτερη σύνταξη. Ειδικότερα, παρέχεται η δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί μία ευρεία γκάμα από πλασματικούς χρόνους, μεταξύ των οποίων είναι ο χρόνος για τα τέκνα, για τις σπουδές, τα κενά ασφάλισης, αλλά και η στρατιωτική θητεία των ανδρών. Με τις διατάξεις αυτές, οι άνδρες αποχωρούν μέχρι και 6,5 χρόνια ταχύτερα, ενώ ευνοημένες είναι οι μητέρες που μπορούν να ανοίξουν την πόρτα εξόδου έως 9 χρόνια νωρίτερα.

Ατομικοί λογαριασμοί για την επικουρική σύνταξη

«Ατομικοί κουμπαράδες» δημιουργούνται στην επικουρική ασφάλιση για τους νεοεισερχόμενους στην αγορά εργασίας. Ουσιαστικά, οι εισφορές για την Επικουρική Ασφάλιση δεν θα κατευθύνονται σε ένα γενικό «κορβανά» αλλά θα πηγαίνουν σε ατομικούς λογαριασμούς των εργαζομένων. 

Στους λογαριασμούς αυτούς θα αποταμιεύονται και θα επενδύονται δημιουργώντας ένα αποθεματικό, από το οποίο θα πληρώνονται οι μελλοντικές συντάξεις. Να σημειωθεί πως το νέο σύστημα θα λειτουργεί με εγγύηση του Δημοσίου περί μη αρνητικής απόδοσης. 

Δηλαδή, ακόμα και αν κάτι πάει στραβά στις διεθνείς αγορές και δεν πάνε καλά οι επενδύσεις, κανείς δε θα πάρει επικουρική σύνταξη χαμηλότερη από αυτή που αντιστοιχεί στις εισφορές που κατέβαλε, συν τον πληθωρισμό. Θα υπάρχουν και τρία επενδυτικά προφίλ, μεταξύ των οποίων θα διαλέγει ο ασφαλισμένος: το «συντηρητικό, το «ισορροπημένο» και το «επιθετικό», με δυνατότητα αλλαγής ανά πενταετία. 

Οι «ατομικοί» κουμπαράδες θα εφαρμοστούν για όσους μπουν στην αγορά εργασίας για πρώτη φορά μετά την 1η Ιανουαρίου και προαιρετικά για τους εργαζόμενους έως 35 ετών. Καμία αλλαγή δεν επέρχεται για όσους είναι ήδη συνταξιούχοι, ενώ με το παλαιό σύστημα θα συνεχίσουν να ασφαλίζονται εργαζόμενοι άνω των 35 ετών.

Επίδομα αδείας για το πρόγραμμα ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ

Εντός του Ιανουαρίου θα γίνει η καταβολή της αναλογίας του επιδόματος αδείας 2021 στους εργαζόμενους που έχουν ενταχθεί στο ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ. Η ίδια διαδικασία είχε ακολουθηθεί και τον προηγούμενο χρόνο, λόγω του χαρακτήρα του επιδόματος αυτού.

Υπενθυμίζεται ότι η αναλογία του επιδόματος αδείας ανέρχεται, για κάθε μήνα ένταξης των εργαζομένων στο Μηχανισμό ΣΥΝ-ΕΡΓΑΣΙΑ, σε 1/25 επί της οικονομικής ενίσχυσης βραχυχρόνιας εργασίας των δικαιούχων εργαζομένων. Συνεπώς, για τον υπολογισμό σε ετήσια βάση του ποσού που καταβάλλεται σε κάθε εργαζόμενο, λαμβάνεται υπόψη το χρονικό διάστημα υπαγωγής του στο μηχανισμό και τα καταβαλλόμενα ποσά της οικονομικής ενίσχυσης βραχυχρόνιας εργασίας. Άρα, πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η διαδικασία υποβολής των δηλώσεων από επιχειρήσεις – εργοδότες για όλους τους μήνες του χρόνου.

Κατώτατος μισθός: Αύξηση σε δύο δόσεις

Σε… δόσεις θα αυξηθεί ο κατώτατος μισθός το 2022, με το πρώτο βήμα να γίνεται τον Ιανουάριο και να ακολουθεί μία ακόμα αναπροσαρμογή, πιθανότατα το επόμενο καλοκαίρι. Ειδικότερα, από την 1η Ιανουαρίου θα δοθεί μία αύξηση της τάξης του 2%. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι μισθωτοί του ιδιωτικού τομέα –που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό– να εισπράττουν από τη νέα χρονιά 663 ευρώ (από 650 σήμερα), ποσό που μπορεί να αυξηθεί περαιτέρω ανάλογα με τις τριετίες και την οικογενειακή κατάσταση (καθώς καταβάλλεται επίδομα γάμου).

Παράλληλα –όπως έχει ανακοινώσει η κυβέρνηση– μέσα στο 2022 θα υπάρξει και δεύτερη αύξηση του κατώτατου μισθού. Για το σκοπό αυτό, θα ληφθούν υπόψη τα πραγματικά δεδομένα της Οικονομίας, ο ρυθμός ανάπτυξης, αλλά και οι δυνατότητες των επιχειρήσεων. 

Το τελικό ποσό της αύξησης θα καθοριστεί μετά από διαβούλευση με επιστημονικούς και κοινωνικού φορείς, ενώ «κλειδί» για τα επόμενα βήματα στο πεδίο αυτό, αποτελεί η αναπτυξιακή πορεία της χώρας (φέτος αναμένεται ανάπτυξη άνω του 6%). 

Διπλή επέκταση ευνοϊκών ρυθμίσεων

Πίστωση χρόνου παίρνει μία σειρά ευνοϊκών ρυθμίσεων, με αποτέλεσμα να ενισχύεται το εισόδημα των μισθωτών. Ειδικότερα, οι διατάξεις που παραμένουν σε ισχύ και το 2022 είναι οι εξής: 

1. Διατηρείται η μείωση των τριών ποσοστιαίων μονάδων στις ασφαλιστικές εισφορές του ιδιωτικού τομέα και την επόμενη χρονιά. Να σημειωθεί εδώ πως οι εισφορές μέσα σε μία διετία έχουν μειωθεί κατά 3,9 ποσοστιαίες μονάδες, καθώς είχε προηγηθεί το 2020 ένα «ψαλίδι» 0,9 ποσοστιαίων μονάδων.

Μάλιστα, η κυβέρνηση σχεδιάζει μία περαιτέρω περικοπή κατά 1,1 ποσοστιαία μονάδα την επόμενη χρονιά. Στόχος αυτών των παρεμβάσεων είναι συνολικά από το 2020 έως το 2023 το μη μισθολογικό κόστος να έχει υποχωρήσει κατά πέντε ποσοστιαίες μονάδες. Να σημειωθεί πως σε 816 εκατ. εκτιμάται ότι ανέρχεται το κόστος για τη διατήρηση της μείωσης των ασφαλιστικών εισφορών.

Ενδεικτικά δημοσιεύονται τα εξής παραδείγματα :

– Σε μεικτό μισθό 700 ευρώ το ετήσιο όφελος για τον εργαζόμενο είναι 108 ευρώ. Η ετήσια μείωση του κόστους εργασίας είναι 176 ευρώ. 

– Σε μεικτό μισθό 1.000 ευρώ το ετήσιο όφελος για τον εργαζόμενο είναι 132 ευρώ. Η ετήσια μείωση του κόστους εργασίας είναι 251 ευρώ. 

– Σε μεικτό μισθό 1.200 ευρώ το ετήσιο όφελος για τον εργαζόμενο είναι 158 ευρώ. Η ετήσια μείωση του κόστους εργασίας είναι 301 ευρώ. 

– Σε μεικτό μισθό 2.000 ευρώ το ετήσιο όφελος για τον εργαζόμενο είναι 243 ευρώ. Η ετήσια μείωση του κόστους εργασίας είναι 502 ευρώ. 

2. Παραμένει «παγωμένη» και το 2022 η Εισφορά Αλληλεγγύης –η οποία αφορά εισοδήματα άνω των 12.000 ευρώ– για τους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Το κόστος για τη διατήρηση σε ισχύ της συγκεκριμένης ρύθμισης εκτιμάται πως αγγίζει τα 767 εκατ. ευρώ. 

Να σημειωθεί πως ανοιχτό παραμένει το ενδεχόμενο σε δεύτερη φάση να υπάρξει κατάργηση της Εισφοράς Αλληλεγγύης για τους δημόσιους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους. Ωστόσο, το πότε θα μπει σε εφαρμογή η συγκεκριμένα ρύθμιση εξαρτάται γενικότερα από την πορεία της Οικονομίας.

«Πρώτο ένσημο» για νεαρούς ανέργους

Με δύο κινήσεις στοχεύει το υπουργείο Εργασίας να αντιμετωπίσει την ανεργία και να βοηθήσει κυρίως τους νέους να κατακτήσουν μία θέση εργασίας. Ειδικότερα, προβλέπονται τα εξής: 

1. Ξεκινά την 1η Ιανουαρίου το πρόγραμμα «πρώτο ένσημο», με στόχο την ένταξη νέων στην αγορά εργασίας. Ειδικότερα, κάθε καινούργια θέση εργασίας επιδοτείται από τον κρατικό προϋπολογισμό με 1.200 ευρώ για το εξάμηνο. 

Ωφελούμενοι του προγράμματος είναι νέοι από 18 έως 29 ετών, οι οποίοι δεν διαθέτουν προηγούμενη προϋπηρεσία εξαρτημένης εργασίας σε επιχειρήσεις-εργοδότες του ιδιωτικού τομέα ή του δημοσίου τομέα. Το ποσό της επιδότησης των 1.200 ευρώ καταβάλλεται ως εξής:

– Ποσό 600 ευρώ καταβάλλεται απευθείας στον νεοπροσλαμβανόμενο, επιμεριζόμενο σε έξι ισόποσες μηνιαίες δόσεις. Το ποσό αυτό καταβάλλεται επιπλέον του μηνιαίου μισθού και ανεξαρτήτως του ύψους αυτού.

– Ποσό 600 ευρώ καταβάλλεται απευθείας στον εργοδότη του νεοπροσλαμβανόμενου νέου, για την κάλυψη μέρους της μισθολογικής δαπάνης.

Προσοχή: Οι θέσεις εργασίας που επιδοτούνται με το συγκεκριμένο πρόγραμμα είναι επιπρόσθετες σε σχέση προς τις υφιστάμενες θέσεις. Μάλιστα, το πρόγραμμα συνοδεύεται από ρήτρα διατήρησης των θέσεων εργασίας. Ειδικότερα, η επιχείρηση που προβαίνει σε νέες προσλήψεις πρέπει υπευθύνως να δηλώνει ότι θα διατηρήσει κατά μέσο όρο τον ίδιο αριθμό εργαζομένων για το διάστημα επιδότησης της νέας θέσης, προσαυξημένο κατά τον αριθμό των νέων επιδοτούμενων συμβάσεων σύμφωνα με το πρόγραμμα. 

2. Επέκταση του προγράμματος των 100.000 επιδοτούμενων θέσεων εργασίας. Από την 1η Ιανουαρίου της νέας χρονιάς οι νέες θέσεις εργασίας αυξάνονται κατά 50.000 (δηλαδή συνολικά θα φτάσουν τις 150.000). Οι όροι, οι προϋποθέσεις, το ύψος της επιδότησης, η περαιτέρω επέκταση του προγράμματος και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια καθορίζονται με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εργασίας

Κοινωνικό «πακέτο» ΟΑΕΔ για Δ. Μακεδονία – Πελοπόννησο

Σε τροχιά υλοποίησης μπαίνει το «κοινωνικό πακέτο» δράσεων του ΟΑΕΔ για τη στήριξη της απασχόλησης σε Δυτική Μακεδονία – Πελοπόννησο και τη μετάβασή τους στη μεταλιγνιτική εποχή. Τα πρώτα δύο προγράμματα έχουν προϋπολογισμό 62 εκατομμυρίων ευρώ και αφορούν 5.400 νέες θέσεις εργασίας. Να σημειωθεί πως το συνολικό πακέτο θα έχει ύψος 107 εκατ. και θα ακολουθήσουν νέες δράσεις το επόμενο διάστημα.

Όπως τονίζεται από το υπουργείο Εργασίας, το κοινωνικό πακέτο εντάσσεται στον ευρύτερο σχεδιασμό της απολιγνιτοποίησης. Αποτελεί ένα από τα βασικά εργαλεία για την επόμενη διετία, στο πλαίσιο της μέριμνας να μην υπάρξει κενό στην απασχόληση έως την πλήρη ενεργοποίηση όλων των προγραμμάτων και των δράσεων του Μηχανισμού Δίκαιης Μετάβασης, που θα κινητοποιήσουν κονδύλια άνω των 5 δισ. ευρώ για τη δημιουργία ενός νέου παραγωγικού και αναπτυξιακού μοντέλου για της λιγνιτικές περιοχές.

 Ξεκίνησαν οι ηλεκτρονικές αιτήσεις για το νέο πρόγραμμα επιδότησης της εργασίας για την πρόσληψη σε θέσεις πλήρους απασχόλησης 3.400 ανέργων, πρώην εργαζομένων σε επιχειρήσεις των Περιφερειών Δυτικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου που επλήγησαν από τις επιπτώσεις της απολιγνιτοποίησης. Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος ανέρχεται σε 48 εκατ. ευρώ.

Αρχίζουν τη Δευτέρα οι ηλεκτρονικές αιτήσεις για το νέο πρόγραμμα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας 2.000 ανέργων 18-29 ετών στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας (1.450 θέσεις) και στους Δήμους Μεγαλόπολης, Τρίπολης, Γορτυνίας, Σπάρτης, Οιχαλίας και Καλαμάτας της Περιφέρειας Πελοποννήσου (550 θέσεις). Ο συνολικός προϋπολογισμός ανέρχεται σε 14 εκατομμύρια ευρώ.

Η ταυτότητα των δύο προγραμμάτων

Τα δύο πρώτα προγράμματα που μπαίνουν σε εφαρμογή προβλέπουν τα εξής: 

1. Πρόγραμμα απασχόλησης 3.400 ανέργων, πρώην εργαζομένων σε επιχειρήσεις των Περιφερειών Δυτικής Μακεδονίας και Πελοποννήσου που επλήγησαν από τις επιπτώσεις της απολιγνιτοποίησης. Απευθύνεται σε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας και στους Δήμους Μεγαλόπολης, Τρίπολης, Γορτυνίας, Σπάρτης, Οιχαλίας και Καλαμάτας που δεν έχουν μειώσει το προσωπικό τους κατά το τρίμηνο πριν από την αίτηση συμμετοχής τους.

Η διάρκεια του προγράμματος είναι 12-18 μήνες. Το ποσοστό επιχορήγησης μισθού και ασφαλιστικών εισφορών κυμαίνεται μεταξύ 75%-100%, ενώ το μηνιαίο ποσό επιχορήγησης κυμαίνεται μεταξύ 700-933 ευρώ.

Οι επιχειρήσεις θα υποβάλουν την αίτησή τους αποκλειστικά ηλεκτρονικά μέσω του Πληροφοριακού Συστήματος Κρατικών Ενισχύσεων (ΠΣΚΕ) του υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων στη διεύθυνση http://www.ependyseis.gr/mis. Κατόπιν, οι εργασιακοί σύμβουλοι του ΟΑΕΔ θα υποδείξουν υποψηφίους, σύμφωνα με απαιτούμενα προσόντα και η επιχείρηση θα επιλέξει μεταξύ των υποψηφίων για την πρόσληψη.

2. Πρόγραμμα απόκτησης επαγγελματικής εμπειρίας 2.000 νέων ανέργων.

Απευθύνεται σε επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα, σε επιχειρήσεις, Φορείς και Οργανισμούς του Δημοσίου που ασκούν τακτικά οικονομική δραστηριότητα, καθώς και σε επιχειρήσεις Τοπικής Αυτοδιοίκησης Πρώτου και Δεύτερου Βαθμού που ασκούν τακτικά οικονομική δραστηριότητα στις παραπάνω περιοχές. Η διάρκεια του προγράμματος είναι 7 μήνες και στους συμμετέχοντες θα καταβάλλεται από τον ΟΑΕΔ μηνιαία αποζημίωση ίση με το νόμιμο κατώτατο μισθό, καθώς και αναλογία Δώρων εορτών και επιδόματος αδείας.

Οι εργοδότες που ενδιαφέρονται να συμμετάσχουν θα υποβάλουν στο Ολοκληρωμένο Πληροφορικό Σύστημα (ΟΠΣ) του ΟΑΕΔ (e-services) μία μόνο ηλεκτρονική αίτηση, η οποία είναι αναρτημένη στην ιστοσελίδα του Οργανισμού (www.oaed.gr). Κατόπιν, οι εργασιακοί σύμβουλοι του ΟΑΕΔ θα υποδείξουν υποψηφίους και η επιχείρηση θα επιλέξει.