Τον Μάρτιο τα έκτακτα επιδόματα σε ευάλωτους και ανέργους

Αρκετά πριν το Πάσχα αναμένεται να χορηγηθούν τα έκτακτα επιδόματα από την κυβέρνηση σε ευάλωτα νοικοκυριά και ανέργους, καθώς η ραγδαία αύξηση των τιμών σε τρόφιμα, ηλεκτρικό ρεύμα και καύσιμα “εκτόξευσε” τον πληθωρισμό στο 6,2%. Έτσι, η στήριξη προς τους πολίτες αναμένεται να ξεκινήσει μέσα στον Μάρτιο.

Το είδος των πρόσθετων παρεμβάσεων προκειμένου να κλείσουν οι τρύπες της ακρίβειας σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις, θα κριθεί από την αύξηση των εσόδων του τουρισμού και την πορεία του ΑΕΠ και των εσόδων. Το συνεχώς διογκούμενο κύμα των ανατιμήσεων προβληματίζει την κυβέρνηση που παρακολουθεί εγκλωβισμένη στα στενά δημοσιονομικά περιθώρια.

Παράλληλα, η εξέλιξη των εσόδων το πρώτο μήνα του έτους προκαλεί απογοήτευση στο οικονομικό επιτελείο, καθώς λόγω των περιοριστικών μέτρων για την αναχαίτιση του μετάλλαξης Όμικρον, της κακοκαιρίας και της επιβράδυνσης της κατανάλωσης από την ακρίβεια, οι εισπράξεις από τους φόρους σημείωσαν βουτιά κατά 244 εκατ. ευρώ συγκριτικά με τον στόχο.

Έτσι, ο προϋπολογισμός μπαίνει σε διαδικασία αναθεώρησης με την συμπλήρωση του πρώτου τριμήνου εξαιτίας των εξελίξεων στα μέτωπα της ανάπτυξης, του πληθωρισμού και στο κόστος δανεισμού του δημοσίου από το ράλι των αποδόσεων στα ελληνικά ομόλογα.

Στο μεταξύ, νέα πρόβλεψη στο Πρόγραμμα Σταθερότητας που θα σταλεί τον Απρίλιο στις Βρυξέλλες θα υπάρχει για το ΑΕΠ, όπου το οικονομικό επιτελείο περιμένει τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ στις 4 Μαρτίου για την ταχύτητα της ανάκαμψης το 2021, καθώς σύμφωνα με κυβερνητική πηγή θα κινηθεί υψηλότερα της πρόβλεψης για 6,9% τοποθετώντας το ρυθμό στο επίπεδο του 8,5% – 9%. Έτσι σε νέα βάση θα μπει και η πρόβλεψη για ανάπτυξη 4,5% το 2022 παρά την βεβαιότητα για φρενάρισμα της κατανάλωσης τους επόμενους μήνες λόγω του πλήγματος της ακρίβειας στα εισοδήματα των νοικοκυριών και του κλίματος αβεβαιότητας που τροφοδοτούν οι πληθωριστικές προσδοκίες. Βαρόμετρο θα αποτελέσει ο τουρισμός καθώς το βασικό κυβερνητικό σενάριο προβλέπει ότι οι τουριστικές εισπράξεις φέτος θα ξεπεράσουν το 80% των εισπράξεων του 2019 αγγίζοντας τα 20 δισ. ευρώ μεγαλώνοντας τη πίτα της ανάπτυξης αφού η άμεση και έμμεση συμβολή του στο ΑΕΠ φθάνει στο 30%.

Επιπλέον, θα υπάρχει νέα πρόβλεψη και για τον πληθωρισμό, όπου οι εκτιμήσεις θα αναθεωρηθούν επί το δυσμενέστερο, καθώς ο στόχος για αύξηση 0,8% που έχει εγγραφεί στον προϋπολογισμό τίθεται εκτός πραγματικότητας.

Τέλος, νέα πρόβλεψη και για τις δαπάνες, καθώς η διασπορά των ανατιμήσεων σε είδη πρώτης ανάγκης υποχρεώνει τη κυβέρνηση να βάλει στην ατζέντα νέα πυροσβεστικά μέτρα πιεζόμενη από τη κοινωνική δυσφορία και τις αντιδράσεις. Γεγονός που θα ενισχύει τις ταμειακές πιέσεις τουλάχιστον μέχρι το πρώτο εξάμηνο με αποτέλεσμα ο λογαριασμός του δημοσίου με τις παρεμβάσεις να κινείται πολύ μακριά από τις αρχικές προβλέψεις.

Στο οικονομικό επιτελείο πάντως την ώρα που έχουν εξαντληθεί οι ταμειακές αντοχές, είναι ορατός ο κίνδυνος αύξησης των επιτοκίων και εν μέσω σκηνικού έντονης ρευστότητας, ξεκαθαρίζουν ότι την ώρα που καταγράφονται αναταράξεις στις διεθνείς αγορές ενώ η χώρα επιδιώκει να ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα, δεν θα προχωρήσουν σε κινήσεις που θα θέσουν σε κίνδυνο την δημοσιονομική εξυγίανση και θα υπονομεύσουν την εμπιστοσύνη των επενδυτών.

Στα μέτρα που βρίσκονται στο τραπέζι για να αντιμετωπιστούν οι αναταράξεις στην οικονομία βρίσκονται:

· Δεύτερη αισθητά υψηλότερη του 2% αύξηση του κατώτατου μισθού από 1η Μαΐου με στόχο να διαμορφωθεί κοντά στα 725 ευρώ.

· Χρηματοδότηση από τον κρατικό προϋπολογισμό των επιδοτήσεων στο ρεύμα και το φυσικό αέριο με την προϋπόθεση ότι η ενεργειακή κρίση παραταθεί για αρκετούς μήνες ακόμα και δεν επαρκεί το κονδύλι από τις δημοπρασίες ρύπων. Ο Χρήστος Σταϊκούρας δεν έχει αποκλείσει την πιθανότητα μέρος του κόστους να χρειαστεί να καλυφθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό. Οι εκτιμήσεις του υπουργείου Ενέργειας αναφέρουν ότι θα απαιτηθεί ένα ποσό άνω των 2 δις ευρώ που δεν είναι εφικτό να καλυφθεί μόνο από τις δημοπρασίες ρύπων αλλά θα χρειαστεί και ισχυρή ένεση από τον προϋπολογισμό. Για την ώρα τα μέτρα στήριξης που λαμβάνονται για την επιδότηση στο ρεύμα και το φυσικό αέριο δεν επιβαρύνουν τα κρατικά ταμεία, καθώς καλύπτονται από το Ταμείο Ενεργειακής Μετάβασης.

· Εισοδηματική ενίσχυση των ευάλωτων νοικοκυριών που πλήττονται περισσότερο από τις ανατιμήσεις των τροφίμων και την ενεργειακή ακρίβεια. Το υπουργείο Οικονομικών εξετάζει την πρόταση που προβλέπει τη χορήγηση έκτακτου επιδόματος με εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, με τον αριθμό των δικαιούχων και το ποσό που θα λάβουν να διαμορφώνεται ανάλογα με τον δημοσιονομικό χώρο που θα εξασφαλιστεί. Στη βάση αυτή μετριέται το κόστος με διάφορα εναλλακτικά σχέδια για τα ευάλωτα νοικοκυριά που θα ωφεληθούν, τα οποία προβλέπουν 250.000 πολίτες που παίρνουν το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, περίπου 450.000 χαμηλοσυνταξιούχους, αλλά και 700.000 που αμείβονται με τον κατώτατο μισθό.

· Περαιτέρω «κούρεμα» στην επιστρεπτέα προκαταβολή που μπορεί να φθάνει και στο 100% για τις επιχειρήσεις της εστίασης. Σημειώνεται ότι από τα 8,3 δισ. ευρώ των κρατικών δανείων που χορηγήθηκαν στις επιχειρήσεις η κυβέρνηση έχει χαρίσει τα 5,3 δισ. ευρώ. Από τα 3 δισ. ευρώ που ανέρχεται το βεβαιωθέν ποσό της επιστρεπτέας εκτιμάται ότι θα εισπραχθούν 2,3 δισ. ευρώ.

Πάντως, η επιδεινωμένη ενεργειακή κρίση λόγω της κρίσης στην Ουκρανία “πονά” τους πολίτες στα βασικά αγαθά, καθώς οι τιμές είναι “τσουχτερές”.

Ειδικότερα αύξηση σημειώνουν:

· Φυσικό αέριο: +154,8%

· Ηλεκτρισμός: +56,7%

· Πετρέλαιο θέρμανσης: +36%

· Στέγαση: +22,6%

· Καύσιμα-λιπαντικά: +21,6%

· Μεταφορές: +11,1%

· Ένδυση-υπόδηση: +7%

“φωτιά” έχουν πάρει και βασικά αγαθά που βρίσκονται σε κάθε νοικοκυριό:

· Αρνί-κατσίκι: +17,6%

· Ελαιόλαδο: +15,4%

· Πατάτες: +12,3%

· Διατροφή-μη αλκοολούχα ποτά: +5,2%