Ελλάδα-Ρωσία: Να περάσει η ουκρανική κρίση και βλέπουμε… για φθηνότερο αέριο

Σε καλό κλίμα η συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Βλαντιμίρ Πούτιν, αλλά η ουκρανική κρίση εμπόδισε μία άμεση συμφωνία των δύο πλευρών σε θέματα Eνέργειας

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

Του Κώστα Μελισσόπουλου

Σε καλό δρόμο βρίσκεται η προσπάθεια εξασφάλισης φθηνότερου φυσικού αερίου από τη Ρωσία, αλλά υπάρχει πολύς δρόμος μέχρι να υπάρξουν οι τελικές συμφωνίες.

Αυτό εξομολογήθηκε σε συνομιλητή της «Βραδυνής της Κυριακής» Ρώσος διπλωμάτης, ο οποίος παρακολούθησε από πολύ κοντά την επίσκεψη του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Σότσι, και συμμετείχε στην προετοιμασία της.

Η ελληνική πλευρά είναι ικανοποιημένη από την επίσκεψη, ενώ και η ρωσική πλευρά θεωρεί ότι η συνάντηση των δύο ηγετών πήγε καλά ως προς τα ζητούμενά της.

Σύμφωνα με ρωσική διπλωματική πηγή, «ο Έλληνας πρωθυπουργός ήταν πολύ καλά προετοιμασμένος, διαβασμένος, γνώριζε τα θέματα, και η κουβέντα που είχε με τον πρόεδρο Πούτιν ήταν γόνιμη. Η συνάντηση πήγε πολύ καλά».

Όμως υπάρχει πολύς δρόμος ακόμη για την εξασφάλιση ελκυστικής συμφωνίας, και οι πληροφορίες από παρατηρητές που παρακολούθησαν από κοντά την επίσκεψη του κ Μητσοτάκη, αναφέρουν στη «ΒτΚ» πως «το τελικό πακέτο συμφωνίας για το φυσικό αέριο θα αποφασιστεί μετά το πέρας της κρίσης με την Ουκρανία, οψέποτε τελειώσει η κρίση».

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι Ρώσοι συνδέουν την στάση τους απέναντι στο ελληνικό αίτημα για το αέριο με την στάση της Ελλάδας απέναντι στο εγχείρημα της διεύρυνσης του ΝΑΤΟ.

Συγκεκριμένα, οι Ρώσοι δεν περιμένουν απτά ανταλλάγματα από την Αθήνα, παρά μόνο σε ό,τι αφορά την στάση απέναντι στις επιταγές του ΝΑΤΟ.

Άλλωστε, ο Βλαντιμίρ Πούτιν, καλώντας στις δηλώσεις του την Ελλάδα «να επιδείξει εγκράτεια» στο ΝΑΤΟ, αυτό ακριβώς σημαίνει, σύμφωνα με έμπειρους διπλωμάτες. 

Οι προσπάθειες για το αέριο

Σύμφωνα με πληροφορίες της «ΒτΚ», η ΔΕΠΑ ήρθε σε επαφή, πριν από μερικές ημέρες, με τη ρωσική πλευρά (Γκαζπρόμ), σε μία διερευνητική προσπάθεια απόσπασης καλύτερης τιμής στο αέριο.

Ο επικεφαλής της ΔΕΠΑ κ. Ξιφαράς δεν τα βρήκε με τους Ρώσους στις εμπορικές συζητήσεις για ποσότητες και τιμές, και ζήτησε από την κυβέρνηση να πάρει το εγχείρημα επάνω της. 

Το Μαξίμου ανέθεσε στον κ. Σκρέκα το επόμενο βήμα, ο οποίος συναντήθηκε την περασμένη Τρίτη στην Αγία Πετρούπολη με τον ισχυρό άνδρα της Γκαζπρόμ, Αλεξέι Μίλερ.

Ο Αλεξέι Μίλερ, για όσους δεν γνωρίζουν, δεν είναι ένας τεχνοκράτης μάνατζερ, αλλά ένα πολιτικό στέλεχος αφοσιωμένο στον Πούτιν και επικεφαλής της εταιρίας για πολλά χρόνια. 

Η ελληνική πλευρά φάνηκε πρόθυμη να επεκτείνει το συμβόλαιο με την Γκαζπρόμ, με τις παλιές τιμές, αλλά ο Μίλερ δεν δεσμεύθηκε.

Το βέβαιο είναι πως η συμφωνία θα περιλαμβάνει γενναία χρονική επέκταση, κάτι που το θέλουν και οι δύο πλευρές.

Πάντως, ούτε αυτή η προσπάθεια απέδωσε, και πλέον το θέμα πήγε στον Κυριάκο Μητσοτάκη. Στη συνάντηση με τον Βλαντιμίρ Πούτιν ο Έλληνας πρωθυπουργός δεν έλαβε σαφή απάντηση, αλλά δεν υπήρξε άρνηση ώστε να σταματήσει κάθε συζήτηση. Φάνηκε από την αρχή ότι η διαπραγμάτευση δεν θα γίνει μόνο με οικονομικά κριτήρια.

Ο Πούτιν έδωσε διέξοδο παραπέμποντας ευσχήμως το θέμα στις ίδιες τις εταιρίες, ώστε να μην προκληθεί αμηχανία στη συνάντηση, αλλά όλοι γνωρίζουν πως η Γκαζπρόμ είναι ένα πολύ σημαντικό ρωσικό εργαλείο στη γεωπολιτική σκακιέρα, και η Μόσχα το αξιοποιεί κατά το δοκούν. Με λίγα λόγια, συμφωνίες όπως αυτή, υπερβαίνουν τους επικεφαλής των εταιριών και ανήκουν στη σφαίρα των πολιτικών επιλογών και αποφάσεων.

Αυτό που συμφωνήθηκε, τελικά, είναι να συνεχιστούν οι διαπραγματεύσεις μεταξύ του υπουργείου Ανάπτυξης και της ΔΕΠΑ, με την Γκαζπρόμ, μέχρι νεωτέρας.

Μείζον θέμα για τη Ρωσία η διεύρυνση του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς

Το θέμα της ένταξης γειτονικών με τη Ρωσία κρατών, στο ΝΑΤΟ, είναι πολύ ευαίσθητο για τη Μόσχα, επισημαίνει κορυφαίος διπλωμάτης που υπηρέτησε ως πρέσβης στη ρωσική πρωτεύουσα. Και οι απειλές δεν είναι κούφιες σε αυτή την περίπτωση, κάτι που φάνηκε, άλλωστε, και από τη μερική αναδίπλωση Μπάιντεν. Προς τούτο η Μόσχα επιθυμεί να έχει καλές πολιτικές και εμπορικές σχέσεις με κράτη του ΝΑΤΟ όπως η Ελλάδα, ώστε να διεκδικεί κάποια στοιχειώδη ισορροπία στις επιλογές της Συμμαχίας.

Η στάση του Βλαντιμίρ Πούτιν ικανοποίησε τον Έλληνα πρωθυπουργό, ο οποίος είδε ότι η Μόσχα δεν κλείνει την πόρτα παρά τις ανελαστικές υποχρεώσεις της Ελλάδας στο ΝΑΤΟ, αλλά και μία σειρά ρωσικών παραπόνων. Ενδεικτικό είναι πως ο Πούτιν δεν αναφέρθηκε στο θέμα της Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας, προκειμένου να μην προκληθεί αμηχανία, αν και η ελληνική κυβέρνηση διαμηνύει ότι δεν αναμειγνύεται καθόλου στα εκκλησιαστικά θέματα.

Σύμφωνα με τον Ρώσο ηγέτη πάντως, η ένταξη της Ουκρανίας και αργότερα της Γεωργίας στο ΝΑΤΟ, είναι μείζον ζήτημα της ασφάλειας της χώρας. Γι’ αυτό η Μόσχα θέλει να υπάρχουν φωνές (Γαλλία, Γερμανία Ελλάδα) που να αρθρώνουν επιφυλάξεις ή αντιρρήσεις ως προς την σκοπιμότητα της διεύρυνσης της Συμμαχίας προς Ανατολάς.

Η συζήτηση με τους Ρώσους για το αέριο είναι δύσκολη, γιατί η Ε.Ε. «έριξε» τη Μόσχα απαιτώντας, πριν από περίπου δύο χρόνια, την απεμπλοκή των τιμών από τις συμφωνίες και την εμπλοκή τους με τις τιμές αγοράς. Η Μόσχα υποχώρησε, και αρχικά οι χώρες-αγοραστές ευνοήθηκαν από την πτώση των τιμών. Σήμερα όμως, τα πράγματα άλλαξαν ριζικά, και πλέον αυτό που ζητάμε από τους Ρώσους είναι να… επανέλθουμε στις τιμές της συμφωνίας που έχουμε, της οποίας την απενεργοποίηση, όμως, είχε ζητήσει η Ε.Ε… Και σήμερα οι Ρώσοι αξιοποιώντας τις εξελίξεις βρίσκονται σε θέση ισχύος και χρησιμοποιούν την προνομιακή τους ενεργειακή θέση ως μοχλό πίεσης.

Το δια ταύτα της επίσκεψης του Έλληνα πρωθυπουργού είναι ότι η Μόσχα την αποτίμησε ως θετική, κάτι που εκ των πραγμάτων αφήνει ένα μεγάλο παράθυρο αισιοδοξίας για το άμεσο μέλλον. Και το άμεσο μέλλον τοποθετείται στη λήξη της κρίσης με την Ουκρανία…