Η Αθήνα «κόβει τον αέρα» της Άγκυρας

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

Ελληνοτουρκικά: Προσηλωμένη στη βήμα προς βήμα προσέγγιση με την Τουρκία, που εδράζεται σε κανόνες και συνθήκες, είναι η κυβέρνηση, αλλά την ίδια στιγμή διαμηνύει στην Άγκυρα, μέσω διπλωματικών πηγών, ότι είναι αποφασισμένη να μην αφήσει καμία πρόκληση αναπάντητη και να κατοχυρώσει τις ελληνικές θέσεις στο δημόσιο διάλογο, ενώπιον της διεθνούς κοινότητας.

Κάτι που αποδείχθηκε περίτρανα με την άμεση και αυστηρή απάντηση του υπουργείου Εξωτερικών στην πρόκληση της Άγκυρας να αμφισβητήσει την εθνική κυριαρχία σε περιοχές του Ιονίου και του Αιγαίου.

Η συνάντηση Ερντογάν – Μητσοτάκη στην Άγκυρα, που ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί ως προς την ημερομηνία (13 Μαΐου πιθανότατα, σύμφωνα με πληροφορίες), θα κινηθεί σε αυτή την κατεύθυνση της βήμα προς βήμα προσέγγισης, ενώ θα έχει προηγηθεί η επίσκεψη του Τούρκου προέδρου στην Ουάσινγκτον και η συνάντησή του με τον Τζο Μπάιντεν.

Πληροφορίες της «ΒτΚ» αναφέρουν ότι η ελληνική κυβέρνηση έχει ενημερώσει την Ουάσινγκτον για τις θέσεις που θα προτάξει ο πρωθυπουργός στη συνάντηση με τον κ. Ερντογάν, προκειμένου ο Αμερικανός πρόεδρος να έχει πλήρη εικόνα και να σταθμίσει τα όσα θα ακούσει από το συνομιλητή του, ο οποίος, προφανώς και θα ξεδιπλώσει –ως προς τα Ελληνοτουρκικά– τις θέσεις της Άγκυρας.

Το σημαντικότερο όλων που μετέφερε η ελληνική πλευρά στις ΗΠΑ, είναι πως «εμείς δεν αναγνωρίζουμε καμία από τις διεκδικήσεις της Τουρκίας».

Από εκεί και πέρα, η ουδετεροποίηση του εναέριου χώρου μεταξύ 6 και 10 μιλίων είναι κάτι που ζητά η Άγκυρα, όπως αποκάλυψε η «ΒτΚ» στο προηγούμενο φύλλο, και δεν αποκλείεται να τεθεί υπό συζήτηση.

Η μέγιστη παραχώρηση θα είναι αυτή, αλλά θα εξαρτηθεί από τα ανταλλάγματα που θα προσφέρει η Τουρκία, όπως επισημαίνουν διπλωμάτες. Διότι εάν και εφόσον η Άγκυρα επιμείνει στη στείρα αδιαλλαξία παρά τις φιοριτούρες περί του αντιθέτου, τότε η Αθήνα αλλάζει ρότα.

Πρόσφατα, υψηλόβαθμος παράγοντας της διπλωματίας διαμήνυσε σε Αμερικανό συνομιλητή του ότι η Αθήνα θέλει τη συνεννόηση και είναι αποφασισμένη να προχωρήσει, έστω και με πρόσκαιρο κόστος, αλλά παράλληλα δεν πρόκειται να κάνει πίσω στις «κόκκινες» γραμμές της, που εδράζονται στο Διεθνές Δίκαιο.

Η Αθήνα θα απαντά σε κάθε πρόκληση ανεξάρτητα από την πορεία της προσέγγισης, ήταν το «ζουμί» της συζήτησης.

Παράδειγμα η στάση του υπ. Εξωτερικών στην πρόσφατη προκλητική αντίδραση του τουρκικού ΥΠ.ΕΞ. μετά την εξαγγελία της Ελλάδας για τα δύο Θαλάσσια Πάρκα, ένα στο Αιγαίο και ένα στο Ιόνιο, εν όψει της διοργάνωσης στην Ελλάδα του 9ου Διεθνούς Συνεδρίου για τους Ωκεανούς (Our Ocean Conference), που ολοκληρώνεται αύριο.

Το τουρκικό ΥΠ.ΕΞ. υποστηρίζει την ύπαρξη γκρίζων ζωνών, και ζητά να «μην μπλέκει η Ελλάδα τα εκκρεμή ζητήματα του Αιγαίου και τα ζητήματα που αφορούν το καθεστώς ορισμένων νησιών, νησίδων και βράχων, των οποίων η κυριαρχία δεν έχει εκχωρηθεί στην Ελλάδα από τις διεθνείς συνθήκες», και πως δεν πρόκειται η Τουρκία να δεχτεί κανένα τετελεσμένο γεγονός. Άμεση και σε υψηλούς τόνους ήταν η απάντηση του ελληνικού ΥΠ.ΕΞ.

«Η ελληνική κυβέρνηση θα συνεχίσει να υποστηρίζει απαρέγκλιτα την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας στο πλαίσιο εξωτερικής πολιτικής αρχών. Με έρεισμα στο Διεθνές Δίκαιο και, ιδίως, στη σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας, της οποίας η Ελλάδα αποτελεί συμβαλλόμενο μέρος. Η πρακτική της συναλλακτικής διπλωματίας και της χρήσης υβριδικών μέσων για γεωπολιτικά οφέλη δεν προσιδιάζουν στην ελληνική εξωτερική πολιτική».

Το ΥΠ.ΕΞ. «δεν τρέφει αυταπάτες», όπως σημειώνουν κύκλοι του υπουργείου, και σημειώνουν ότι για να εδραιωθεί η ειρήνη πρέπει να έχουν τα δύο μέρη στάση αρχής και σεβασμό στους κανόνες και το Διεθνές Δίκαιο.

Παράλληλα, επισημαίνουν ότι «η χώρα μας δεν μπορεί να είναι διαρκώς με το χέρι στη σκανδάλη», και δεν θέλουμε να επιστρέψουμε σε καθεστώς υπερέντασης.

Τέλος, επισημαίνουν ότι στις ελληνοτουρκικές σχέσεις αναζητείται αμοιβαία κατανόηση, και τονίζουν ότι «εμείς δείξαμε ήδη αρκετή κατανόηση, και αναμένουμε το ίδιο από την Άγκυρα».

Ελληνοτουρκικές συνομιλίες 22 και 26 Απριλίου

Στις 22 Απριλίου θα έρθει στην Αθήνα η τουρκική αποστολή για τον επόμενο γύρο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ), υπό την εποπτεία του υπουργείου Άμυνας, ενώ θα ακολουθήσει στις 26 Απριλίου, η συνάντηση για τη θετική ατζέντα, που θα διεξαχθεί στην Κωνσταντινούπολη, υπό τον υφυπουργό Εξωτερικών Κώστα Φραγκογιάννη.

Πληροφορίες της «ΒτΚ» αναφέρουν ότι οι έως τώρα συζητήσεις μεταξύ των αξιωματούχων Ελλάδας και Τουρκίας δεν έχουν αγγίξει τα ζητήματα της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ.

Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν ότι οι συνθήκες δεν έχουν φτάσει εκεί, και εκτιμούν ότι πρέπει να εμπεδωθεί ένα κλίμα αμοιβαίας ειλικρίνειας και εμπιστοσύνης και να υπάρχει αμοιβαία κατανόηση στις αρχές που θα πρέπει να διέπουν το διάλογο.

«Δε θα είναι μία σύντομη διαδικασία, όποτε υπάρξει ο διάλογος αυτός», τόνισαν. «Είναι εξαιρετικά σημαντικό να καλλιεργούμε κλίμα νηνεμίας και να μην παράγονται κρίσεις. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει δραστηριότητα στο Αιγαίο», αναφέρουν οι ίδιες πηγές προσθέτοντας ότι ο πιο ασφαλής τρόπος να γίνει αυτό είναι η διευθέτηση της μίας και μοναδικής διαφοράς. Δηλαδή της υφαλοκρηπίδας και της ΑΟΖ.

«Οι διαφορές εξακολουθούν να υφίστανται, όμως στόχος είναι να μην παράγονται κρίσεις σε βαθμό όπου θα διακυβεύεται η ηρεμία και η ειρήνη στην περιοχή», τόνισαν και προσέθεσαν: «Διανύουμε περίοδο σχετικής ηρεμίας, τόσο στο κομμάτι το ρηματικό όσο και στο σημείο του πεδίου. Καταλαβαίνουμε ότι περιπτώσεις με σχετικές εντάσεις θα υπάρχουν, αλλά θα πρέπει να έχουμε στάση που να κατατείνει στην ειρήνη και την ευημερία», επισημαίνουν οι ίδιες πηγές.

Τέλος, διπλωμάτες διαμηνύουν ότι το ζήτημα της Κύπρου είναι απολύτως μείζονος εθνικής σημασίας, «και θα συνεχίσουμε να το διαχειριζόμαστε με τον τρόπο αυτό», ενώ ξεκαθαρίζουν ότι «η θέση που διατυπώνεται από την τουρκοκυπριακή πλευρά περί δύο κρατών, είναι εκτός πλαισίου και δεν μπορεί να συζητηθεί. Αντιβαίνει και κάθε έννοια λογικής. Δεν μπορείς να προσέρχεσαι σε ένα διάλογο απαιτώντας ως προϋπόθεση να έχει γίνει αποδεκτή η εγγύηση που θέλεις, αντιβαίνει κάθε πολιτική και διπλωματική λογική».

Να σημειωθεί, πάντως, ότι θα υπάρξει εκτενής αναφορά στα Ευρωτουρκικά στα συμπεράσματα του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Απριλίου, με ό, τι σημαίνει αυτό για την Άγκυρα…