Ράπτη: Βασική μας επιδίωξη είναι να έχουμε ένα καλύτερο σύστημα Υγείας

Για την αντιμετώπιση του Αλτσχάιμερ και τις δράσεις του υπουργείου Υγείας, αναφέρθηκε η υφυπουργός για θέματα Ψυχικής Υγείας, Ζωή Ράπτη, κατά τη διάρκεια της συνέντευξη Τύπου για την Παγκόσμια Ημέρας της νόσου.

Χαρακτηριζόμενη από προοδευτική έκπτωση των νοητικών λειτουργιών, η νόσος Alzheimer’s είναι η πιο συχνή αιτία άνοιας, με την πανδημία Covid-19 να επιδεινώνει συνολικά την νοητική κατάσταση και τα συμπεριφορικά και ψυχολογικά συμπτώματα των ατόμων αυτών.

Συγχρόνως, αύξησε το ψυχολογικό και το καθημερινό φορτίο των φροντιστών τους, με το lockdown, ως απαραίτητο μέτρο προστασίας από την πανδημία, να οδηγεί τους ασθενείς σε κοινωνική απομόνωση, ενώ ο περιορισμός κοινωνικών επαφών, δραστηριοτήτων και μετακίνησης τους, προκάλεσαν αυξημένο αίσθημα ανησυχίας, φόβου και κατάθλιψης.

Παρόντες, η πρόεδρος του Εθνικού Παρατηρητηρίου για την Άνοια – Νόσο Alzheimer, Νευρολόγος – Ψυχίατρος Δρ. Παρασκευή Σακκά και ο καθηγητής Ψυχιατρικής στην Α’ Ψυχιατρική Κλινική – υπεύθυνο Μονάδας Ψυχογηριατρικής στο Αιγινήτειο Νοσοκομείο ΕΚΠΑ Αντώνης Πολίτης.

Παίρνοντας τον λόγο, η υφυπουργός Υγείας, ανέλυσε τις δράσεις που ανέπτυξε το υπουργείο για την αντιμετώπιση των ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων της στους πολίτες, με έμφαση στην πρόληψη και αντιμετώπιση της άνοιας – Alzheimer’s και την προαγωγή της υγιούς γήρανσης.

Συγκεκριμένα, μίλησε για την ενίσχυση της αποκεντρωμένης φροντίδας μέσω υπηρεσιών εξ αποστάσεως συμβουλευτικής με τη δημιουργία της Τηλεφωνικής Γραμμής Βοήθειας για την Άνοια 1102, λέγοντας πως η Γραμμή απευθύνεται:

α) σε άτομα με προβλήματα μνήμης, β) το ευρύ κοινό, γ) τους φροντιστές και οικογένειες ατόμων με άνοια καθώς και δ) τους επαγγελματίας υγείας, και ε) παρέχει συμβουλευτική-ψυχοκοινωνική υποστήριξη και ενημέρωση του κοινού για τις διαθέσιμές υπηρεσίες και προγράμματα για τα άτομα με άνοια και τους φροντιστές τους.

Σύμφωνα με την ίδια, από την έναρξη λειτουργίας της Γραμμής 1102, τον Φεβρουάριο του 2021, έχουν εξυπηρετηθεί περίπου 8.500 άτομα. Ειδικότερα, περισσότερα από 6.000 άτομα έχουν λάβει τηλεφωνική βοήθεια και περίπου 2.500 άτομα έχουν εξυπηρετηθεί μέσω email ή webchat.

Η πλειοψηφία των αιτημάτων αφορούν τη συμβουλευτική καθοδήγηση προς τους φροντιστές των ασθενών σχετικά µε την διαχείριση καθημερινών θεμάτων που προκύπτουν από την φροντίδα των ατόμων µε άνοια, καθώς και τη διαχείριση κρίσεων και διαταραχών συμπεριφοράς τους.

Παράλληλα, έδωσε έμφαση στις διαθέσιµες υπηρεσίες για την άνοια σε όλη την Ελλάδα, στις ιατρικές και νοσηλευτικές συµβουλές και στην επιδοµατική πολιτική και τα νοµικά ζητήµατα.

Επίσης, υπογράμμισε πως το υπουργείο Υγείας προχώρησε σε επιτελικό σχεδιασμό της στρατηγικής και των πολιτικών για τη άνοια και την ψυχική υγεία για την επόμενη διετία, σύμφωνα με την από 08/07/2021 Υπουργική απόφαση που εκδόθηκε.

Συγκεκριμένα, με την απόφαση αυτή τέθηκε το πλαίσιο για τη δημιουργία Κοινοτικών Δομών υποστήριξης ασθενών με Άνοια-Alzheimer’s σε όλη την Επικράτεια.

Ταυτόχρονα, προβλέπεται η δημιουργία δομών φιλοξενίας, όπως:
Οικοτροφεία (δομές φιλοξενίας και μακροχρόνιας παραμονής νοσούντων με άνοια-Alzheimer’s καθώς και δομές τελικού σταδίου),
Ψυχογηριατρικά Ιατρεία, Κέντρα Ημέρας και Κινητές Μονάδες υποστήριξης των ασθενών και των οικογενειών τους στην Κοινότητα για την κατ΄ οίκον υποστήριξη από επαγγελματίες ψυχικής υγείας.

Επιπλέον, ανέφερε πως το υπουργείο Υγείας πρόκειται να ξεκινήσει ένα πιλοτικό πρόγραμμα υποστήριξης της τρίτης ηλικίας σε απομακρυσμένες περιοχές της χωράς μας με ελλιπή πρόσβαση σε υπηρεσίες ψυχικής υγείας ηλικιωμένων.

Το Πρόγραμμα αυτό προάγει τη ψυχική υγεία και την πρόληψη ψυχικών διαταραχών, και κυρίως της κατάθλιψης που αποτελεί μείζονα παράγοντα κίνδυνου για την εμφάνιση της άνοιας.

Αποτελεί μια ολοκληρωμένη παρέμβαση ψυχογηριατρικής υποστήριξης και έχει στόχο τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής τους και των οικογενειών των ηλικιωμένων στον τόπο τους.

Ξεκινά στην πρώτη του πιλοτική φάση με νησιωτικές περιοχές, και συγκεκριμένα στην Άνδρο, Τήνο και Σύρο καθώς και σε απομακρυσμένες περιοχές ορεινές περιοχές, όπως ο Έβρος και η Ξάνθη.

Το Πρόγραμμα θα υλοποιηθεί σε συνεργασία με το Αιγινήτειο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο και επιστημονικά υπεύθυνο τον Αντώνη Πολίτη, καθηγητή ψυχιατρικής στο ΕΚΠΑ και της Ψυχιατρικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Johns Hopkins Η.Π.Α.

Οι υπηρεσίες θα παρέχονται από ομάδα επαγγελματιών ψυχικής υγείας, όπως ψυχίατρο, νοσηλευτή η/και κοινωνικό λειτουργό ψυχικής υγείας,
με κατ’ οίκον υποστήριξη και παρακολούθηση σε σταθερή βάση, δηλαδή δύο φορές την εβδομάδα, αλλά και μέσω υπηρεσίας τηλεσυμβουλευτικής

Ολοκληρώνοντας, η κ. Ράπτη, τόνισε «Βασική μας επιδίωξη είναι να έχουμε ένα καλύτερο σύστημα υγείας, ένα ολοκληρωμένο δίκτυο υπηρεσιών με ισότιμη πρόσβαση για όλους τους πολίτες, ακόμη και στις πιο απομακρυσμένες περιοχές της χώρας, ορεινές και νησιωτικές.

Όπως έχει τονίσει ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, οφείλουμε να χτίσουμε πάνω στην κρίση του κορονοϊού ένα νέο Εθνικό Σύστημα Υγείας, κρατώντας ως παρακαταθήκη τα μεγάλα του συγκριτικάπλεονεκτήματα, διορθώνοντας τις όποιες αδυναμίες του, και αξιοποιώντας, συγχρόνως, την εμπειρία και γνώση της επιστημονικής κοινότητας των Πανεπιστημίων της χώρας μας και της ψηφιακής τεχνολογίας.
Στο δύσκολο αυτό τον αγώνα είμαστε όλοι μαζί για να επανέλθουμε με ασφάλεια στην κανονικότητα, με σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή και αξία,
Περισσότεροι από εμάς έχουμε βιώσει και βιώνουμε την «απώλεια» αγαπημένων μας προσώπων, των γονιών μας, των παππούδων και των γιαγιάδων μας καθώς «χάνονται» σταδιακά μέσα από αυτή τη νόσο.

Πρέπει να τους παρέχουμε Οφείλουμε να προστατεύουμε την αξιοπρέπεια και τον αυτοσεβασμό τους, γιατί εμείς του θυμόμαστε και τους αγαπάμε για αυτό που ήταν και είναι. Γιατί δεν αφήνουμε κανένα μόνο του, δεν αφήνουμε κανέναν πίσω».

Από την πλευρά του, ο κ. Σακκάς, αναφέρθηκε στα 50 εκατ. που είναι σήμερα παγκοσμίως οι άνθρωποι που ζουν με άνοια, λέγοντας πως είναι: «αριθμός που θα αυξηθεί δραματικά στο μέλλον λόγω της αύξησης του προσδόκιμου επιβίωσης τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Στη χώρα μας 160.000 άτομα πάσχουν από άνοια και 280.000 άτομα από Ήπια Νοητική Διαταραχή (προστάδιο της άνοιας). Συνολικά ο πληθυσμός των ανθρώπων με ήπια ή σοβαρά νοητικά προβλήματα πλησιάζει το μισό εκατ.

Αν συνυπολογίσουμε ότι για κάθε ασθενή με άνοια επηρεάζεται σημαντικά η ζωή 2-3 φροντιστών – μελών της οικογένειας, αντιλαμβανόμαστε ότι πρόκειται για μια πάθηση που αφορά άμεσα σε 1 εκατ. Έλληνες πολίτες. Το ετήσιο δε κόστος της πάθησης αυτής στην Ελλάδα εκτιμάται σε 3 δις. ευρώ.

Στη συνέχεια, ο κ. Σακκάς, σημείωσε: «Για μια ακόμη χρονιά και εν μέσω πανδημίας ο Σεπτέμβριος είναι ο μήνας ο αφιερωμένος στην υπενθύμιση για όλους μας ότι η νόσος Alzheimer εξακολουθεί να πλήττει εκατομμύρια ασθενείς και φροντιστές στην Ελλάδα και όλο τον κόσμο.

Όλοι μαζί όσοι ενδιαφερόμαστε και εμπλεκόμαστε στην φροντίδα των ατόμων με άνοια, γιατροί και άλλοι Επαγγελματίες Υγείας, φροντιστές, πολιτικοί, απλοί άνθρωποι, πρέπει να δραστηριοποιηθούμε και να κινητοποιήσουμε το Κράτος ώστε οι ασθενείς με άνοια και οι φροντιστές τους να :
Έχουν πρόσβαση σε έγκαιρη και έγκυρη διάγνωση, θεραπεία και καλής ποιότητας ιατρική και κοινωνική φροντίδα. Να λαμβάνουν την απαραίτητη πρακτική υποστήριξη και βοήθεια- θεσμοί, δομές, υπηρεσίες. Να εξακολουθούν να αποτελούν ενεργά μέλη της κοινότητας και να αντιμετωπίζονται με σεβασμό και κατανόηση.

Κατόπιν, ο κ. Πολίτης, μίλησε για τη δημογραφική γήρανση, που είναι μία από τις σημαντικές προκλήσεις του 21ου αιώνα παγκοσμίως, αλλά είναι μια σημαντική πρόκληση και για την χώρα μας που έχει ένα πληθυσμό που γηράσκει, υποστηρίζοντας :

«Tα προβλήματα ψυχικής υγείας δεν κάνουν διάκριση στην ηλικία. Σύμφωνα με αναφορές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Περίπου 15% των ατόμων άνω των 60 ετών, υποφέρει από κάποιο πρόβλημα ψυχικής υγείας, με πιο συχνές σε αυτό το ηλικιακό φάσμα την άνοια που οφείλεται στην ΝΑ και τη κατάθλιψη (WHO, 2013).

Η κατάθλιψη αποτελεί την κύρια ψυχική νόσο αυτής της ηλικίας που συμφωνά με τα επιδημιολογικά δεδομένα η επίπτωση της αγγίζει το 20% αυτού του πληθυσμού στην χώρα μας δηλαδή περίπου ένας στους πέντε Έλληνες ηλικίας 65 ετών και άνω παρουσιάζει καταθλιπτικά συμπτώματα.

40% των περιστατικών άνοιας παγκοσμίως μπορεί να ενοχοποιηθούν συγκεκριμένοι παράγοντες κινδύνου όπως Υπέρταση παχυσαρκία, και η βαρηκοΐα στην ηλικία 45-65 ετών, κατάθλιψη, κοινωνική απομόνωση, σακχαρώδης διαβήτης στην ηλικία άνω των 65 ετών».

Καταλήγοντας, ο κ. Πολίτης, τόνισε ότι: «Οι εμπειρίες που θα συλλέξουμε θα αποτελέσουν τη στέρεα βάση διορθωτικών κινήσεων προκειμένου άμεσα να καλυφθούν με ένα τρόπο σύγχρονο, αποτελεσματικό και ευέλικτο οι ανάγκες σε ψυχογηριατρικές υπηρεσίες όσο το δυνατό μεγαλύτερου τμήματος της επικράτειας πέρα από γεωγραφικούς και κοινωνικοοικονομικούς περιορισμούς.

Η θεμελίωση μιας εθνικής και βιώσιμης πολιτικής για την ψυχική υγεία των ηλικιωμένων και των φροντιστών τους, για πρώτη φορά στην χώρα μας, στην μετά Covid-19 εποχή επιτάσσει αφενός την συγκρότηση ενός σύγχρονου υγειονομικού χάρτη των αναγκών των ανθρώπων της 3ης ηλικίας,

με ψυχικές διαταραχές με την συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων και αφετέρου την βελτίωση της προσβασιμότητας των ηλικιωμένων σε κατάλληλα ευαισθητοποιημένες υπηρεσίες, προσφέροντας πολλαπλασιαστικά οφέλη τόσο στη δημόσια υγεία όσο και στη λειτουργία του συστήματος υγείας»