Ελκώδης Κολίτιδα: Νέα υπό μελέτη θεραπεία επιβραδύνει την εξέλιξη της νόσου
Τι δείχνει η συγκεκριμένη μελέτη
Το μικροβιακό «οικοσύστημα» του εντέρου περιλαμβάνει ποικίλα είδη βακτηρίων, τα οποία παράγουν βιοενεργούς μεταβολίτες που επηρεάζουν άμεσα το ανοσοποιητικό σύστημα του ξενιστή. Μια ανισορροπία στους μικροβιακούς αυτούς μεταβολίτες έχει εμπλακεί στην παθογένεση χρόνιων διαταραχών, μεταξύ των οποίων και η ελκώδης κολίτιδα. Σε πρόσφατο άρθρο που δημοσιεύθηκε στο PNAS, ομάδα ερευνητών από το Πανεπιστήμιο της Osaka αποκάλυψε έναν μοριακό μηχανισμό μέσω του οποίου αναστέλλεται η επιδείνωση της κολίτιδας, ρυθμίζοντας τα επίπεδα του μικροβιακού μεταβολίτη τριφωσφορικής αδενοσίνης (ATP) στο έντερο, ο οποίος επηρεάζει ορισμένα ανοσοκύτταρα και διευκολύνει τις φλεγμονώδεις αποκρίσεις.
Επειδή ο ATP που εκκρίνεται από συγκεκριμένα βακτήρια του εντέρου (luminal ATP) επηρεάζει το ανοσοποιητικό σύστημα του ξενιστή, η ποσότητα των βακτηρίων αυτών ελέγχεται αυστηρά προκειμένου να αποφευχθεί η εντερική φλεγμονή. Ωστόσο, δεν έχει γίνει απόλυτα κατανοητός ο συγκεκριμένος μηχανισμός για τη ρύθμιση των επιπέδων αυτών των βακτηρίων στο παχύ έντερο. Σε αυτή τη μελέτη, λοιπόν, η ερευνητική ομάδα διερεύνησε τον ρόλο ενός ενζύμου υδρόλυσης του ATP, που ονομάζεται E-NTPD8, στο παχύ έντερο.Remaining Time-0:00FullscreenMute
Τα ένζυμα που ανήκουν στην οικογένεια E-NTPD μπορούν να διασπάσουν τα μόρια ATP σε διφωσφορική ή μονοφωσφορική αδενοσίνη, διαδικασία που λέγεται υδρόλυση ΑΤΡ, για να εμποδίσουν ακατάλληλες ανοσολογικές αποκρίσεις. Οι ερευνητές, λοιπόν, πραγματοποίησαν πειράματα σε κυτταρικές καλλιέργειες και βρήκαν ότι το E-NTPD8 μπορεί να κάνει υδρόλυση στο ATP που έχει προστεθεί στην κυτταρική καλλιέργεια. Για να διερευνήσουν τη συγκεκριμένη επίδραση της δραστηριότητάς του in vivo, δημιούργησαν ένα σύστημα μοντελοποίησης με ποντίκια από τα οποία έλειπε το γονίδιο που κωδικοποιεί την πρωτεΐνη E-NTPD8.
«Στα ποντίκια αυτά, η έκφραση της E-NTPD8 καταργήθηκε εντελώς στα επιθηλιακά κύτταρα του παχέος εντέρου, ενώ τα άλλα ποντίκια είχαν υψηλή έκφραση αυτής της πρωτεΐνης στα κύτταρά τους. Επίσης, στο παχύ έντερο των ποντικιών της δοκιμής παρατηρήθηκαν πολύ υψηλότερα επίπεδα των βακτηρίων έκκρισης του ATP», αναφέρει ο επικεφαλής συγγραφέας Kiyoshi Takeda.
Επιπλέον, μετά τη χημική πρόκληση της κολίτιδας, η ομάδα παρατήρησε πιο σοβαρά συμπτώματα στα ποντίκια από τα οποία έλειπε η E-NTPD8, ενώ επίσης τα ζώα αυτά είχαν μεγαλύτερο αριθμό κυττάρων Th17 και ουδετερόφιλων (είδος ανοσοκυττάρων) στο παχύ έντερό τους. Η θεραπεία των ποντικιών με ένα συγκεκριμένο αντίσωμα για την εξουδετέρωση των ουδετερόφιλων βελτίωσε σημαντικά τα σοβαρά συμπτώματα κολίτιδας, ενώ δε συνέβη το ίδιο και με άλλους τύπους ανοσοκυττάρων.
Η ομάδα έδειξε ότι ο ελλιπής έλεγχος των βακτηρίων έκκρισης ATP θα μπορούσε να προωθήσει μια διαδικασία που λέγεται γλυκόλυση μέσω του υποδοχέα P2X4R στα ουδετερόφιλα, ο οποίος παρατείνει την επιβίωσή τους, οδηγώντας τελικά σε αυξημένη φλεγμονή που προκαλείται από τη συσσώρευση των ουδετερόφιλων στο παχύ έντερο.
Οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος Crohn επηρεάζουν αρνητικά τη ζωή εκατομμυρίων ανθρώπων σε όλο τον κόσμο. Τα σημαντικά δεδομένα που παρουσιάστηκαν από την επιστημονική ομάδα σε αυτή τη μελέτη παρέχουν μια ελπιδοφόρα κατεύθυνση για την ανάπτυξη νέων θεραπευτικών μεθόδων για αυτές τις διαταραχές.
