Επ. Ζακυνθινός στο «Vradini.gr»: Εμβολιασμός και νόσηση μας οδηγούν στην κανονικότητα

«Εμβολιασμός και νόσηση μας οδηγούν προς την κανονικότητα», τονίζει στο «Vradini.gr» ο καθηγητής Εντατικής Θεραπείας στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και διευθυντής της ΜΕΘ στο Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας, Επαμεινώνδας Ζακυνθινός, «βλέποντας» σημαντική βελτίωση της επιδημιολογικής εικόνας της Ελλάδας σε έως 2 μήνες από σήμερα.

Επαμεινώνδας Ζακυνθινός

Ο ίδιος, πάντως, υποστηρίζει πως ο ιός θα μείνει ενδημικός για σημαντικό διάστημα ακόμα, ενώ σχετικά με την Όμικρον 2, σημειώνει πως φαίνεται να έχει περίπου την ίδια επίπτωση και λοιμογόνο δύναμη με την Όμικρον.

Τέλος, τονίζει πως είναι άδικο να κατηγορούνται οι περιφερειακές μονάδες για μεγάλη θνητότητα, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη συγκεκριμένοι δείκτες, παραθέτοντας στοιχεία από μεγάλες μελέτες του εξωτερικού που δείχνουν ότι η θνητότητα σε περιφεριακά νοσοκομεία δεν διαφέρει σε σχέση με τα μεγάλα νοσοκομειακά κέντρα αν ληφθούν υπόψη η σοβαρότητα της νόσου, οι συνοδές παθήσεις και άλλα δεδομένα των ασθενών.

Βρισκόμαστε στην κορύφωση του τέταρτου κύματος; Πότε αναμένεται να υποχωρήσουν οι σκληροί δείκτες της πανδημίας;

«Πρόκειται για μια δύσκολη απάντηση. Αν και βλέπουμε ότι οι νοσηλείες, τουλάχιστον εδώ στη Θεσσαλία, είναι σαφώς λιγότερες. Επομένως και αυτοί που καταλήγουν στη ΜΕΘ είναι λιγότεροι σε σχέση με πριν 10-15 μέρες. Οπότε, φαίνεται ότι υποχωρούν τουλάχιστον στην περιοχή μας, αλλά και σε όλη την Ελλάδα φαίνεται να υπάρχει μια τάση υποχώρησης. Πιστεύω ότι τους επόμενους 1-2 μήνες τα πράγματα θα είναι σαφώς καλύτερα».

Σε τι ποσοστό ανέρχεται η πληρότητα στη ΜΕΘ του ΠΓΝ Λάρισας και πόσοι από τους διασωληνωμένους είναι ανεμβολίαστοι;

«Αυτή τη στιγμή είναι κατειλημμένες οι 8 από τις 16 κλίνες ΜΕΘ για COVID, δηλαδή 50%. Να σημειωθεί όμως ότι εμείς δεχόμαστε μόνο διασωληνωμένους ασθενείς, δηλαδή σε πολύ σοβαρή κατάσταση ασθενείς, σε αντίθεση με άλλες ΜΕΘ που νοσηλεύουν και μη διασωληνωμένους. Το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Λάρισας έχει την ιδιαιτερότητα να νοσηλεύει και ασθενείς σε ειδικό τμήμα με μη επεμβατικό αερισμό, δηλαδή σοβαρά μεν αλλά όχι τόσο που να χρειάζονται διασωλήνωση.

Να σημειωθεί επίσης, ότι από τα περιστατικά που νοσηλεύουμε στη ΜΕΘ COVID, ένα σημαντικό ποσοστό μεταφέρονται διασωληνωμένοι από άλλα νοσοκομεία, είτε της Βόρειας Ελλάδας είτε από τα περιφερειακά της Θεσσαλίας.

Από τους διασωληνωμένους, το ποσοστό των ανεμβολίαστων τις τελευταίες μέρες ανέρχεται περίπου στο 80%. Ωστόσο, η διαφορά μεταξύ εμβολιασμένων και ανεμβολίαστων είναι σημαντική όσον αφορά την ηλικία και στα υποκείμενα νοσήματα που έχουν. Δυστυχώς νοσηλευουμε ανεμβολίαστους ασθενείς μικρής ηλικίας και χωρίς υποκείμενα νοσήματα. Συνήθως αυτοί που είναι εμβολιασμένοι και ιδιαίτερα και με τις τρεις δόσεις (δυστυχώς έχουμε και τέτοιους ασθενείς) είναι ηλικιωμένοι και με πολλαπλά προβλήματα στο ιστορικό τους».

Τελικά η Όμικρον είναι πιο επικίνδυνη απ’ όσο πιστεύουμε;

«Δεν μπορώ να σας απαντήσω με σιγουριά. Όταν πρωτοεμφανίστηκε στη Νότια Αφρική, το 80% του πληθυσμού είχε ήδη νοσήσει με πολλαπλά κύματα από τις προηγούμενες παραλλαγές. Επομένως, η Όμικρον βρήκε έναν πληθυσμό με ανοσία. Κάπως έτσι είναι και στη χώρα μας. Φαίνεται να είναι πιο ήπια, αλλά δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι. Πρέπει να δούμε αποτελέσματα πάνω στους ανεμβολίαστους και σε εκείνους που δεν έχουν νοσήσει. Φαίνεται πάντως να έχουμε μικρότερα ποσοστά ασθενών με Ομικρον που είναι βαριά άρρωστοι, σε σχέση τουλάχιστον με την Δέλτα, στις μονάδες».

Υπάρχουν διασωληνωμένοι με Όμικρον στο νοσοκομείο σας;

«Μόνο ένας, μέχρι σήμερα, από τους 8 διασωληνωμένους. Πρέπει να περιμένουμε όμως, για να έχουμε πιο ασφαλή δεδομένα, γιατί η εισαγωγή στη ΜΕΘ καθυστερεί σε σχέση με την έναρξη της νόσου».

Πόσο πρέπει να μας ανησυχεί η Όμικρον 2;

«Μάλλον είναι πολύ νωρίς για να μιλήσει κάποιος για την Όμικρον 2. Φαίνεται να έχει περίπου την ίδια επίπτωση και λοιμογόνο δύναμη με την Όμικρον, αλλά είναι νωρίς ακόμα. Υπάρχουν σε κάποιες χώρες ορισμένα στοιχεία τα οποία δείχνουν ότι δεν είναι πιο επικίνδυνη από την Όμικρον».

Έχει αρχίσει να γίνεται ενδημικός ο ιός;

«Όπως ανέφερα και προηγουμένως, φαίνεται να υπάρχει μια επιπέδωση της πανδημίας και ίσως κάμψη. Πιστεύω ότι κάποιου βαθμού πανδημία ή η ενδημία θα πάρει πάρα πολύ χρόνο για να φύγει. Τουλάχιστον στις ΜΕΘ και στα νοσοκομεία πρέπει να διαθέτουμε ένα τμήμα ειδικά για τους ασθενείς που θα νοσούν από Covid-19, για μεγάλο διάστημα. Αυτό το λέω γιατί δεν μπορείς αυτούς τους ασθενείς να τους έχεις σε κοινό χώρο, μαζί με άλλους ασθενείς. Οι υπόλοιποι ασθενείς και το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό θα πρέπει να προστατεύονται».

Πιστεύετε ότι τα πράγματα θα είναι καλύτερα την άνοιξη; Θα κάνουμε κανονικό Πάσχα φέτος;

«Πιστεύω πράγματι ότι θα είναι καλύτερα τα πράγματα. Μεγάλο μέρος του πληθυσμού έχει είτε εμβολιαστεί είτε νοσήσει. Και ο εμβολιασμός και η νόσηση είναι σημαντικοί παράγοντες για να μην έχουμε την ίδια κατάσταση που έχουμε τώρα. Επίσης, η άνοδος της θερμοκρασίας θα παίξει ρόλο. Βλέπουμε και στο Ισραήλ-και σε άλλες χώρες-πως ήδη έχουν αρθεί πολλά μέτρα, είναι πιο ελεύθερα τα πράγματα».

Πόσο θα βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της πανδημίας τα χάπια κατά της Covid-19, καθώς και τα εμβόλια των Novavax και Sanofi;

«Φαίνεται ότι τα χάπια βοηθούν αν χορηγηθούν τις πρώτες μέρες της νόσησης, όπως εξάλλου όλα τα αντιικά φάρμακα. Αν και είναι σχετικά νωρίς ακόμα για τελικά συμπεράσματα, υπάρχουν δεδομένα από πολυκεντρικές μελέτες-που εκεί στηρίζεται η επιστήμη-που δείχνουν να βοηθούν στην ελάττωση των νοσηλειών, καθώς και να βοηθούν στο να μην γίνει σοβαρή η νόσος.

Σχετικά με τα πρωτεϊνικά εμβόλια των Novavax και Sanofi, απ’ ότι ξέρουμε δεν έχουν κάποια καλύτερη δράση και αποτελεσματικότητα σε σχέση με τα mRNA εμβόλια, απλώς πρόκειται για διαφορετική τεχνολογία, πιο κοντά με τα παλαιότερα εμβόλια».

Είναι ο εμβολιασμός ο μόνος δρόμος για επιστροφή στην κανονικότητα;

«Ο εμβολιασμός και η νόσηση μαζί, απ’ ότι φαίνεται. Όταν με ρωτάνε γνωστοί για τη γνώμη μου για τα εμβόλια, απαντάω απλά πως όλη μου η οικογένεια έχει εμβολιαστεί και με τις τρεις δόσεις. Ο εμβολιασμός (για να μην νοσήσουμε βαριά) αλλά και η νόσηση-με την επερχόμενη ανοσία-μάς οδηγούν προς την κανονικότητα».

Πότε πιστεύετε ότι θα τελειώσει η πανδημία;

«Όπως σας είπα και στην αρχή, πιστεύω ότι θα μείνει ενδημική για σημαντικό διάστημα. Ελπίζω να διαψευστώ».

Τέλος, ο κ. Ζακυνθινός τονίζει πως είναι άδικο να κατηγορούνται οι περιφερειακές μονάδες για μεγάλη θνητότητα, παραθέτοντας στοιχεία από μεγάλες μελέτες του εξωτερικού που δείχνουν ότι η θνητότητα σε περιφερικά νοσοκομεία δεν έχει καμία διαφορά με τα μεγάλα νοσοκομειακά κέντρα (παρά τη φαινομενική διαφορά) αν γίνει αναλυτική στατιστική ανάλυση.

Παράλληλα, αναλύει και τους παράγοντας που πρέπει να ληφθούν προκειμένου να γίνει η σχετική σύγκριση.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει: «Θα ήθελα να αναφερθώ στη θνητότητα στις μονάδες, που τελευταία έχει συζητηθεί πολύ.Αναφέρεται αυξημένη θνητότητα στις περιφερειακές μονάδες χωρίς να έχουν ληφθεί πολλά δεδομένα υπόψη, όπως αρμόζει σε μία μελέτη. Δεν μπορεί να βγαίνουν συμπεράσματα, χωρίς να υπάρχουν ακριβή στοιχεία για τη σοβαρότητα της νόσου των ασθενών που εισάγονται στις μονάδες, όπως και για το ιστορικό τους, δηλαδή τα υποκείμενα νοσήματα. Όσο αυξάνει η σοβαρότητα της νόσου, πριν την εισαγωγή στη ΜΕΘ-και υπάρχουν κλίμακες για να εκτιμηθεί-τόσο αυξάνει εκθετικά και η θνητότητα».

«Επίσης, πόσοι από τους ασθενείς που έρχονται για εκτίμηση στο Τμήμα Επειγόντων των νοσοκομείων, τελικά νοσηλεύονται;

Ξέρουμε από μεγάλη έρευνα, που δημοσιεύθηκε σε περιοδικό πολύ μεγάλης απήχησης (JAMA), ότι στην Αμερική περίπου ένα 30% των ασθενών που έρχονται στα επείγοντα, τελικά εισέρχονται για νοσηλεία (αυτό είναι το ποσοστό των πιο επιβαρυμένων ασθενών που χρειάζονται παρακολούθηση). Παρόμοιο είναι το ποσοστό και στο δικό μας νοσοκομείο, με πολύ καλά ποσοστά επιβίωσης. Είναι λογικό, αν νοσηλεύονταν μεγαλύτερο ποσοστό ασθενών-με πλέον ήπια νόσο-το ποσοστό επιβίωσης «θα φαινόταν» ακόμη καλύτερο.

«Στην Αθήνα ακόμα αυτοί που είναι υπεύθυνοι για τις εισαγωγές στα ΤΕΠ (Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών), δεν είναι πάντα ειδικευμένοι ιατροί. Πολλές φορές δεν είναι ούτε πνευμονολόγοι, ούτε παθολόγοι, ούτε εντατικολόγοι αλλά είναι ιατροί άλλης ειδικότητας. Επομένως, και η απόφαση για νοσηλεία γίνεται πολύ πιο εύκολα και η θνητότητα θα φαίνεται καλύτερη».

«Τελειώνοντας, θα ήθελα να αναφέρω τα αποτελέσματα από δύο σημαντικές μελέτες στην Αμερική, που δημοσιευθήκαν στο JAMA και στο BMJ, δύο πολύ σημαντικά περιοδικά. Φάνηκε ότι η θνητότητα στις ΜΕΘ (που ήταν από 10% μέχρι και 100% στις ΜΕΘ) σε περιφερειακά νοσοκομεία δεν είχε καμία διαφορά με τα μεγάλα νοσοκομειακά κέντρα, αν έπαιρνε κανείς σημαντικά στοιχεία από τη νοσηλεία των ασθενών όπως τη βαρύτητα εισαγωγής των, των υποκείμενων νοσημάτων, το ποσοστό διασωληνωμένων στη ΜΕΘ, κλπ. Πιστεύω ότι αν αναλύαμε λεπτομερή στοιχεία από όλες τις ΜΕΘ, κάπως έτσι θα ήταν και στην Ελλάδα. Είναι επιφανειακή προσέγγιση να αναφέρουμε μόνο θνητότητα πχ για τη Βόρεια Ελλάδα, τη Νότια Ελλάδα, την Κεντρική Ελλάδα κλπ. Πρέπει να αναλύονται πολλά άλλα σημεία της νοσηλείας, τόσο στα νοσοκομεία όσο και στις ΜΕΘ, πριν βγουν συμπεράσματα, όπως πόσο αργά διασωληνώνονται οι ασθενείς-που παίζει καθοριστικό ρόλο για την επιβίωση-, αν οι διάφορες μονάδες έχουν διασωληνωμένους αλλά και μη διασωληνωμένους, ακόμη και σε τι ποσοστό πληρότητας βρισκόταν η Μονάδα όταν καταγράφηκαν τα δεδομένα, ή και τι θεραπεία χρησιμοποιείται κλπ.» καταλήγει ο κ. Ζακυνθινός.