Nίκος Καμτσής: Το θέατρο βρίσκεται σε κατάσταση πανικού

«Η κατάσταση στο Θέατρο είναι πανικοβλημένη και δεν θα μας βγει σε καλό. Τα πράγματα κατευθύνονται συνεχώς προς την επιφάνεια, τη μετριότητα. Πολλές φορές αυτά που συμβαίνουν δεν είναι Θέατρο, αλλά θεατροφάνεια»

Αναδημοσίευση από τη «Βραδυνή της Κυριακής»

Συνέντευξη στην Εσμεράλδα Αγαπητού

Τι να σας πρωτορωτήσω κ. Καμτσή, με ένα τόσο πλούσιο βιογραφικό… Ας ξεκινήσουμε με το «Ορλάντο» που ανεβάσατε στο θέατρό σας «ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ». Πείτε μας γιατί και πώς το επιλέξατε…

«Πρόκειται για ένα μεγάλο μυθιστόρημα, για μια μεγάλη δημιουργό που σημάδεψε τον προηγούμενο αιώνα με την σκέψη, το έργο τη ζωή και το θάνατό της. Κατάφερε να βάλει όλα αυτά τα βιώματα στο έργο της και γι’ αυτό είναι και μεγάλο και έμεινε στην παγκόσμια κληρονομιά. Το “Ορλάντο” είναι το πιο θεατρικό και βιωματικό της έργο, διότι είναι εμπνευσμένο από τον έρωτα και την σχέση της με τη Βίτα Σάκβιλ Γουέστ. Αυτό από μόνο του είναι επαναστατικό αν λάβει κανείς υπ’ όψιν του ότι συμβαίνει στην Αγγλία στις αρχές του 20ού αιώνα, που οι ελεύθερες και ομοφυλόφιλες σχέσεις ήταν σε άγριο διωγμό. Συνεπώς, ήταν φυσικό ένα θέατρο στοχασμού όπως το ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ να σταθεί στο έργο της Βιρτζίνια Γουλφ και ειδικά στον ΟΡΛΑΝΤΟ που έχει δράση, χαρακτήρες, σχέσεις και συγκρούσεις και έναν προβληματισμό που σίγουρα ενδιαφέρει τον φιλοσοφημένο θεατή».

Έχετε επέμβει στο κείμενο;

«Έπρεπε να επέμβω για να γίνει το πέρασμα στη θεατρικότητα. Όμως, σεβάστηκα το πρωτότυπο και ο θεατής που θα έχει διαβάσει το μυθιστόρημα θα αναγνωρίσει και τον ΟΡΛΑΝΤΟ και τη Βιρτζίνια Γουλφ σ’ αυτό».

Τι σας ώθησε να δημιουργήσετε το δικό σας θέατρο, το ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ; 

«Ήταν σχεδόν μονόδρομος. Στο ελληνικό θεατρικό τοπίο ή θα δημιουργήσεις το δικό σου χώρο ή θα γίνεις ένας “εργολάβος”, ας πούμε, που θα αναλαμβάνει παραγγελίες από θέατρα ιδιωτικά ή κρατικά. Η δική μου παιδεία στο Λαϊκό Πειραματικό Θέατρο του Λεωνίδα Τριβιζά ήταν ανάλογη. Όταν έχεις ένα όραμα όχι μόνο θεατρικό και αισθητικό, άλλα και φιλοσοφικό, οδηγείσαι εκεί που σε πηγαίνει αυτό το όραμα. Το δικό μου με οδήγησε προς τα εκεί το 1985, όταν επιχείρησα να δημιουργήσω το ΑΕΡΟΠΛΟΙΟ και μετά το ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ, που από ένα εγκαταλειμμένο νεοκλασικό της Κυψέλης έγινε με πολύ κόπο και αγώνα ένα σύγχρονο θέατρο στην καρδιά της Κυψέλης».

Εκεί, ανεβάζετε ένα συγκεκριμένο είδος έργων;

«Το ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ θέλει να είναι ένα θέατρο στοχασμού. Θέλει να είναι ένα εργοτάξιο δημιουργίας με τα φουγάρα του να καπνίζουν. Θέλει να είναι ένα σημείο συνάντησης δημιουργικών ανθρώπων. Θέλει να είναι ένα θέατρο με τις κεραίες του ευαίσθητες και στραμμένες στα τεκταινόμενα της εποχής και του τόπου μας. Τα μηνύματα της εποχής μας τα επιστρέφουμε στο περιβάλλον μας μέσα από την Τέχνη και την Ποίηση, για να κάνουμε καλύτερη και τη δική μας τη ζωή και των ανθρώπων που μας ακολουθούν και μας παρακολουθούν. Επικοινωνούμε μαζί τους μέσα από το Θέατρο για να επιβεβαιώσουμε την ανθρωπιά και τον πολιτισμό μας».

Και το «Αερόπλοιο»;

«Το ΑΕΡΟΠΛΟΙΟ έχει μεγάλη ιστορία. Από πού να αρχίσω και πού να τελειώσω. Το μόνο που θα πω είναι ότι τα μάτια μας είναι στραμμένα στις εικόνες, προσδοκίες, ελπίδες που δημιουργούμε στα παιδιά σχετικά με τον κόσμο που θα ζήσουν και θα δημιουργήσου, ώστε να θελήσουν να τον αλλάξουν αυτόν τον κόσμο. Και πιστέψτε με, δεν λέω λόγια του αέρα, είναι πολύ δύσκολη δουλειά που γίνεται κάτω από πολύ δύσκολες συνθήκες».

Σπουδάσατε, όμως, Θεατρολογία και Σκηνοθεσία στο Λονδίνο, δεν σκεφτήκατε να δοκιμάσετε εκεί;

«Το σκέφτηκα, αλλά η Αγγλία δεν μου έλεγε τίποτα. Δεν είναι ο τόπος μου, κυρίως δεν είναι η γλώσσα μου. Μ’ αρέσει να δημιουργώ και να προσφέρω. Η προσφορά έχει αναγκαστικά έναν, τουλάχιστον, αποδέκτη. Δε νομίζω ότι αυτός βρίσκεται στην Αγγλία. Και αν βρίσκεται, δεν ξέρω αν χρειάζεται εμένα. Έτσι προτιμώ να τον ψάχνω στον τόπο μου, και αν η γλώσσα μας είναι η πατρίδα μας, είναι καλύτερα να είσαι κοντά στις ρίζες σου, στην ιστορία και στην παράδοσή σου». 

Πώς είναι η κατάσταση στο ελληνικό Θέατρο σήμερα;

«Πανικοβλημένη. Είναι σε έναν πανικό που, δυστυχώς, έχει μεγάλη διάρκεια και δεν θα μας βγει σε καλό. Νομίζω ότι το Θέατρο χάνει σιγά-σιγά το βάθος και την αξία του. Τα πράγματα κατευθύνονται συνεχώς προς την επιφάνεια, τη μετριότητα. Πολλές φορές αυτά που συμβαίνουν στο Θέατρο δεν είναι Θέατρο, αλλά θεατροφάνεια. Και αυτό το σύνδρομο προχωράει και βαθαίνει».

Θα ανεβάσετε και κάποιο άλλο έργο μέσα στη χειμερινή περίοδο;

«Ναι, τέλη Ιανουαρίου θα κάνουμε με την αγαπημένη μου Πέγκυ Σταθακοπούλου ένα σπουδαίο κείμενο του Άκη Δήμου. “Σαν ρόδο και σαν αίνιγμα” είναι ο τίτλος… ενός ποιητικού παραληρήματος της γυναίκας του Σαίξπηρ πάνω από τον νεκρό ποιητή του Ληρ και του Άμλετ. Ο Δήμου είναι ένας ποιητής του Θεάτρου. Νομίζω ότι δεν υπάρχει άλλο τέτοιο δείγμα στο ελληνικό θεατρικό τοπίο. Το ότι θα το κάνω με την Πέγκυ είναι μία μεγάλη τύχη. Η Πέγκυ, εκτός από πολύ καλή ηθοποιός, είναι βαθύτατα πολιτισμένη, μορφωμένη και με ανοιχτούς διάπλατα ορίζοντες, και αυτό είναι κάτι που θα σμίξει ιδανικά με το κείμενο του Δήμου».

«Οτιδήποτε έχει σχέση με τη θεατρική σκηνική πράξη μιλάει στην καρδιά μου. Ό,τι συμβαίνει πάνω στη σκηνή, ασκεί μία γοητεία πάνω μου και την επιδιώκω με μανία».

Βιογραφικό

Ο Νίκος Καμτσής γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη, πέτυχε στη Νομική του ΑΠΘ, αλλά σπούδασε στη Δραματική Σχολή του Λαϊκού Πειραματικού Θεάτρου του Λεωνίδα Τριβιζά και στο Λονδίνο. Σαν ηθοποιός έχει παίξει σε πολλά έργα, σε αρχαίες τραγωδίες, ως σκηνοθέτης έχει σκηνοθετήσει πολλές παραστάσεις, έχει βραβευθεί, έχει διοργανώσει τα Φεστιβάλ Νέων Θεατρίνων, έχει γράψει θεατρικά για παιδιά, έχει εκπροσωπήσει τη χώρα μας σε Φεστιβάλ, έχει συμμετάσχει σε ευρωπαϊκά Προγράμματα, Συναντήσεις, έχει διδάξει. Είναι ιδρυτής του «ΤΟΠΟΣ ΑΛΛΟύ» και του παιδικού Θεάτρου «Αερόπλοιο». Η Υποκριτική πιστεύει πως χρειάζεται γνώση, έρευνα, ανησυχία, αγάπη για τον άνθρωπο, ψυχή, εμπειρίες. Στην εποχή μας, λέει, υπάρχει ρομαντισμός και… αναζητείται. Αυτό κάνει το ρόλο των καλλιτεχνών απαραίτητο, αφού είναι οι πιο ικανοί για να τον ανακαλύψουν και να τον προσφέρουν.