Candida Auris: Μετά τον Covid… ο μύκητας που σκοτώνει στα νοσοκομεία

Μεγάλη ανησυχία έχει προκαλέσει ο Candida auris, ένα μικρόβιο το οποίο, σύμφωνα με τους ειδικούς, μετά τον κορωνοϊό θα προκαλέσει μεγάλα προβλήματα στην ανθρωπότητα.

Πρόκειται για έναν μύκητα ο οποίος είναι ικανός να προκαλέσει στον άνθρωπο σοβαρές ιατρικές επιπλοκές, ιδιαίτερα λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος, λοιμώξεις του αυτιού και σηψαιμία. Ο μύκητας εντοπίστηκε στην Ιαπωνία το 2009.

Η δυνατότητα να προκαλέσει διεισδυτική λοίμωξη αναγνωρίστηκε το 2011, όταν απομονώθηκε από το αίμα τριών ασθενών με σηψαιμία, στη Ν. Κορέα. Από τότε, στελέχη Candida auris απομονώθηκαν σε διάφορες περιοχές του κόσμου σε Ευρώπη, Αμερική, Ασία, Αφρική και Αυστραλία, ως σποραδικά περιστατικά ή από νοσοκομειακές επιδημίες. Αυτές οι μυκητιάσεις είναι θανατηφόρες στο 70% των περιπτώσεων, λόγω της αντοχής του μύκητα στις υπάρχουσες θεραπευτικές αγωγές. Προσβάλλουν ουσιαστικά τους ασθενείς σε νοσοκομειακό περιβάλλον, ιδιαίτερα στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ).

Επιμολύνει επιφάνειες ή εξοπλισμό και έτσι μπορεί να μεταφερθεί από ασθενή σε ασθενή. Μάλιστα, πολλές φορές επιβιώνει για αρκετό χρονικό διάστημα στις επιφάνειες και μπορεί να βρεθεί και σε απομακρυσμένα από τον ασθενή, σημεία. Για αυτό και ο καθαρισμός του νοσοκομειακού περιβάλλοντος αποτελεί σημαντικό μέρος της πρόληψης, για τον έλεγχο της διασποράς μέσα στο νοσοκομείο.

«Ήδη μας δημιουργεί πρόβλημα, θα το βρούμε μπροστά μας», τόνισε, μεταξύ άλλων, ο καθηγητής Παθολογίας Λοιμώξεων του ΕΚΠΑ, Νίκος Σύψας, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου εν όψει του 21ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Λοιμώξεων.

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Σύψας: «Περνάμε σε μία ενδημική φάση της πανδημίας. Προκύπτουν, όμως, άλλες απειλές, όπως τα πολύ ανθεκτικά μικρόβια που αποτελούν μεγάλο πρόβλημα. Το 2050 πρώτη αιτία θανάτου θα είναι τα πολύ ανθεκτικά μικρόβια, και οι αιτίες πολύ ανθεκτικών μικροβίων είναι η υπερκατανάλωση αντιβιοτικών, όπως και κακές πρακτικές υγιεινής των χεριών».

«Τα επόμενα πρωτοσέλιδα θα γραφτούν γι’ αυτό. Είναι στα νοσοκομεία μας και σκοτώνουν κόσμο. Ο Candida Auris είναι στα νοσοκομεία και έχει μεγάλη ανθεκτικότητα. Όταν μπαίνει στα νοσοκομεία, δεν βγαίνει ποτέ. Είχαμε στην Αθήνα νοσοκομεία με πολύ μεγάλο πρόβλημα. Θα τα βρούμε μπροστά μας», πρόσθεσε στη συνέχεια ο κ. Σύψας.

Παράλληλα, αποκάλυψε ότι εντοπίστηκε τουλάχιστον ένα περιστατικό, το οποίο απομονώθηκε. Όπως επεσήμανε, όταν ένας τέτοιος μύκητας μολύνει ένα νοσοκομείο ή μία μονάδα, είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξεριζωθεί.

ΕΟΔΥ: Ποιοι κινδυνεύουν

Στο μεταξύ, ο ΕΟΔΥ με διευκρινιστική ανακοίνωσή του επισημαίνει ότι η Candida auris αποτελεί μύκητα που δυνητικά μπορεί να προκαλέσει λοίμωξη σε σοβαρά πάσχοντες, όπως είναι οι ανοσοκατεσταλμένοι ασθενείς στις ΜΕΘ με μακρά συνήθως νοσηλεία και οι οποίοι κατά κανόνα φέρουν ξένα σώματα (π.χ. καθετήρες).

Ο συγκεκριμένος μύκητας επιμολύνει τις επιφάνειες στο χώρο του νοσοκομείου και οι ασθενείς μπορεί να αποτελέσουν φορείς του παθογόνου κατόπιν αποικισμού του γαστρεντερικού συστήματός τους. Κατά συνέπεια, για την πρόληψη των λοιμώξεων από Candida auris, όπως και για την πρόληψη των νοσοκομειακών λοιμώξεων εν τω συνόλω, η υγιεινή των χεριών από τα μέλη του προσωπικού, ο σχολαστικός καθαρισμός των επιφανειών και η εφαρμογή ορθών πρακτικών στη διαχείριση των ασθενών είναι πρωταρχικής σημασίας.

Επισημαίνεται ότι, η μετάδοση του εν λόγω παθογόνου δεν αποτελεί πρόβλημα δημόσιας υγείας στην κοινότητα (εξω-νοσοκομειακό περιβάλλον).

Καθολική η επιτήρηση για Candida Auris στα νοσοκομεία της χώρας

Ο ΕΟΔΥ ως ο αρμόδιος φορέας για την επιδημιολογική επιτήρηση των λοιμώξεων στη χώρα μας έχει διερευνήσει και συνδράμει στην εφαρμογή περιοριστικών μέτρων σε νοσοκομεία που δήλωσαν περιπτώσεις αποικισμού ή λοιμώξεις από Candida auris σε συνεργασία με τις επιτροπές λοιμώξεων. Η διερεύνηση είχε ως αποτέλεσμα ο ΕΟΔΥ να εισηγηθεί την καθολική επιτήρηση του αποικισμού και της λοίμωξης από Candida auris σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας.

Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατο ΦΕΚ του Υπουργείου Υγείας (1665/07-04-2022), οι νοσοκομειακές λοιμώξεις, μεταξύ των οποίων και οι λοιμώξεις από Candida auris, αποτελούν υποχρεωτικώς δηλούμενα νοσήματα.

Έχει ήδη ξεκινήσει καταγραφή για τις νοσοκομειακές λοιμώξεις

Σημειώνεται ότι, τους τελευταίους μήνες ο ΕΟΔΥ έχει ξεκινήσει εντατική καταγραφή της επίπτωσης των νοσοκομειακών λοιμώξεων στη χώρα μας μετά από τα δύο τελευταία απαιτητικά χρόνια για τις υπηρεσίες υγείας λόγω της πανδημίας COVID-19. Η καταγραφή και η εκτίμηση κινδύνου για τα επιμέρους παθογόνα πραγματοποιείται με βάση τα διεθνή πρωτόκολλα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και του Ευρωπαϊκού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων.

Εν κατακλείδι, η βελτίωση της καταγραφής των νοσοκομειακών λοιμώξεων συνολικά και όχι αποσπασματικά, με βάση ένα καθολικό σύστημα υποχρεωτικής δήλωσης, με τη χρήση κοινών μεθόδων καταγραφής και αποτύπωσης των δεδομένων, αποτελεί βασική προτεραιότητα του ΕΟΔΥ.

Το προσεχές διάστημα τα δεδομένα της συστηματικής καταγραφής του ΕΟΔΥ θα είναι διαθέσιμα στην επιστημονική κοινότητα και στην πολιτική ηγεσία του Υπουργείου Υγείας για τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων και τη χάραξη εθνικών στρατηγικών μείωσης των νοσοκομειακών λοιμώξεων στα νοσοκομεία της χώρας, συμπεριλαμβανομένου του αποικισμού και της λοίμωξης από Candida auris.