Η ιατρική οπτική του αύριο της Υγείας

Γράφει ο Αθανάσιος Εξαδάχτυλος, πρόεδρος του Ιατρικού Συλλόγου

Μετά από δύο χρόνια πανδημίας, πέντε κύματα και τέσσερις κύριες παραλλαγές του ιού, η ανθρωπότητα έχει αντιληφθεί τη σημασία των Συστημάτων Υγείας και την ανάγκη διασφάλισης της Δημόσιας Υγείας.

Χωρίζοντας την εποχή της πανδημίας στην περίοδο πριν από την παραγωγή εμβολίων και στην περίοδο των εμβολιασμών, με τα σημερινά δεδομένα, βλέπουμε ότι σταθερά οδεύουμε προς την έξοδο. Παρά το γεγονός ότι οι ιοί είναι πάντοτε απρόβλεπτοι, είναι απίθανο να βρεθούμε ξανά στην κατάσταση του 2020, καθώς διαθέτουμε εμβόλια και φάρμακα.

Για τη χώρα μας είναι η ώρα δημιουργίας ενός αποτελεσματικού και πλήρους συστήματος ΠΦΥ. Σύστημα που επιχειρήθηκε πολλαπλώς να δημιουργηθεί με πρώτη προσπάθεια το μακρινό 1929, και τελευταία, ανεπιτυχή, το 2018. Κοινός παρονομαστής όλων των ανεπιτυχών προσπαθειών ήταν η παράβλεψη των προτάσεων του ιατρικού κόσμου και των δεδομένων του ιατρικού δυναμικού της χώρας, το οποίο χαρακτηρίζεται από τον επιστημονικό πλούτο της ύπαρξης πολλών ιατρών ειδικοτήτων.

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας όμως, έγινε αντιληπτό ότι δεν υπήρχε πάντοτε ένας γιατρός για κάθε ασθενή εκτός νοσοκομείου, ο οποίος να έχει την ευθύνη της υγείας του στο σπίτι. Αυτή η πρωτόλεια ανάγκη θα μπορέσει να εξυπηρετηθεί μόνο από έναν σχεδιασμό που θα εγγυάται την ελεύθερη επιλογή γιατρού και την πρόσβασή του σε αποτελεσματικές υπηρεσίες εκτός νοσοκομείου. Διεθνές σύστημα προς αντιγραφή κατάλληλο για τη χώρα μας δεν υπάρχει, και θα πρέπει να σχεδιαστεί σύμφωνα με το πλησιέστερο προς τα δικά μας χαρακτηριστικά, αυτό της Πορτογαλίας.

Ταυτόχρονα, θα πρέπει να ενισχυθεί το ΕΣΥ, το οποίο 40 χρόνια μετά την πρώτη λειτουργία του χρειάζεται αναθεώρηση, καθώς παρά τη σημαντική ενίσχυση υπό πολεμικές συνθήκες που αφορούσε τον διπλασιασμό των κλινών ΜΕΘ, αποδεικνύεται ολοένα και λιγότερο ελκυστικό για νέους συναδέλφους. Τα τελευταία δύο χρόνια , τόσο οι αποχωρήσεις, πέραν των συνταξιοδοτήσεων, όσο και η έλλειψη ανταπόκρισης στις προκηρύξεις θέσεων, δημιουργούν προβληματισμό. Οι αμοιβές των Ελλήνων ιατρών παραμένουν από τις χαμηλότερες στην Ευρώπη, πολύ κάτω από τις αμοιβές σε χώρες αντίστοιχες με εμάς όπως η Ρουμανία, η Κύπρος και η Μάλτα, τα δε παθογενή φαινόμενα για τα οποία όλοι αισθανόμαστε ντροπή δεν μπορεί να αποτελούν δικαιολογία. Η ελληνική κοινωνία θέλουμε να αντιληφθεί το πρόβλημα, ώστε η Πολιτεία να πράξει αναλόγως.

Στο ίδιο πλαίσιο πρέπει να αναθεωρηθούν βολικές πρακτικές που αφαιρούν εισόδημα από τους ιατρούς, πέραν κάθε λογικής. Το claw back (υφαρπαγή) που αφορά τους εργαστηριακούς ιατρούς και ουσιαστικά μειώνει το εισόδημά τους οδηγώντας τους σε αναγκαστικές εκπτώσεις μετά την προσφορά των υπηρεσιών τους συνιστά μία διαρκή αδικία την ώρα που είναι γενικά αποδεκτό ότι η μείωση των φόρων λειτουργεί θετικά. Η ελληνική Πολιτεία που το θέσπισε το 2012 και το παρατείνει έως το 2025, θα πρέπει να το καταργήσει, διότι προστίθεται ως μείζον αντικίνητρο που οδηγεί πολλούς γιατρούς να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους στο εξωτερικό, συνδυαστικά και με τα υπόλοιπα προβλήματα.

Με την υποχώρηση της πανδημίας επίσης, είναι αναγκαίο να συζητηθεί το επίπεδο της ατομικής μας ευθύνης σε ό,τι αφορά τους εμβολιασμούς, καθώς και η απαγόρευση μη-αδειοδοτούμενων δραστηριοτήτων τρίτων στο χώρο της Υγείας (διενέργεια τεστ), η οποία, υπό την πίεση των γεγονότων και της ανάγκης, πρόσκαιρα επετράπη. Η παραμονή αυτών των δραστηριοτήτων πέρα από την οξεία φάση της πανδημίας είναι βέβαιον ότι θα οδηγήσει σε ένα άναρχο περιβάλλον και υποβάθμιση των υπηρεσιών Υγείας συνολικά.

Οι παραπάνω αναγκαίες παρεμβάσεις αποτελούν ώριμο αίτημα των καιρών και της κοινωνίας μας και έχουν μικρότερη δυσκολία, καθώς τα ψηφιακά άλματα που έχουν γίνει, σε συνδυασμό με τις επενδύσεις στο χώρο της Υγείας (Pfizer) και τις δυνατότητες του Ιατρικού Τουρισμού, αξιοποιώντας τον επιστημονικό πλούτο της χώρας, μπορούν τον παραδοσιακά κοστοβόρο τομέα της Υγείας να τον μετατρέψουν σε πλουτοπαραγωγικό.