Καρδιακή Ανεπάρκεια: Μείωση θνητότητας και βελτίωση ποιότητα ζωής με τηλεπαρακολούθηση;

Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι το σύνδρομο κατά το οποίο η καρδιά αδυνατεί να παρέχει στους ιστούς ποσότητα αίματος και οξυγόνου ανάλογη με τις ανάγκες τους.

Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα για τη δημόσια υγεία στις ανεπτυγμένες χώρες, αφενός λόγω της μεγάλης συχνότητάς της που φτάνει και ξεπέρνα το 10% στην τρίτη ηλικία, κι αφετέρου λόγω του υψηλότατου κόστους νοσηλείας και περίθαλψης των πασχόντων.

Στη χώρα μας υπολογίζεται ότι περισσότεροι από 250.000 άτομα έχουν καρδιακή ανεπάρκεια, ενώ ο αριθμός αυτός αναμένεται να αυξηθεί τα επόμενα χρόνια λόγω της γήρανσης του πληθυσμού.

Η καρδιακή ανεπάρκεια είναι ένα θανατηφόρο σύνδρομο που όμως μπορεί να προληφθεί και να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά.

Αποτελεί την τελική κατάληξη όλων των παθήσεων που προσβάλουν την καρδιά και δεν αντιμετωπίζονται ικανοποιητικά.

Έτσι, η πρόληψη της καρδιακής ανεπάρκειας βασίζεται αφενός στην έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία των βασικών καρδιολογικών νόσων, όπως της στεφανιαίας νόσου, της αρτηριακής υπέρτασης και των παθήσεων των βαλβίδων, κι αφετέρου στην αποτελεσματική αντιμετώπιση των παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου, όπως του σακχαρώδους διαβήτη, της υπερλιπιδαιμίας, του καπνίσματος και της έλλειψης άσκησης που ευθύνονται για τα παραπάνω νοσήματα.

Τα κυριότερα συμπτώματα ενός ασθενούς με καρδιακή ανεπάρκεια είναι η δύσπνοια, το οίδημα των κάτω άκρων και η καταβολή και εύκολη κόπωση. Φυσικά, τα συμπτώματα αυτά είναι κοινά με πολλές άλλες παθήσεις, κάτι που καθιστά τη διάγνωση συχνά δυσχερή.

Η παρουσία εντούτοις των συμπτωμάτων αυτών σε συνδυασμό με το ιστορικό καρδιολογικής νόσου ή παραγόντων καρδιαγγειακού κινδύνου θέτουν ισχυρή υποψία για το σύνδρομο, η οποία θα οδηγήσει σε ενδελεχή καρδιολογικό έλεγχο για την επιβεβαίωση ή τον αποκλεισμό της διάγνωσης.

Ο βασικός έλεγχος περιλαμβάνει το καρδιογράφημα, το ηχωκαρδιογράφημα (τρίπλεξ καρδιάς) και μια ειδική εξέταση αίματος (τα νατριουρητικά πεπτίδια).

Επιπλέον εξετάσεις μπορεί να απαιτηθούν για την περαιτέρω διερεύνηση της αιτίας καρδιακής ανεπάρκειας και τον αποκλεισμό άλλων παθήσεων.

Η έγκαιρη διάγνωση της καρδιακής ανεπάρκειας είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς η σύγχρονη καρδιολογία διαθέτει μια σειρά από θεραπείες που επιτρέπουν την αποτελεσματική αντιμετώπιση του συνδρόμου.

Οι θεραπείες αυτές περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, φάρμακα και εμφυτεύσιμες συσκευές (πχ. εμφυτεύσιμοι απινιδωτές), ενώ σημαντική είναι η αλλαγή του τρόπου ζωής των πασχόντων σε ότι αφορά την υγιεινή διατροφή και την κατάλληλη σωματική δραστηριότητα.

Οι προχωρημένες περιπτώσεις αντιμετωπίζονται με μεταμόσχευση καρδιάς, ενώ η τεχνολογία παρέχει πλέον τη δυνατότητα εμφύτευσης τεχνητών αντλιών που υποβοηθούν τη λειτουργία της σοβαρά ανεπαρκούσας καρδιάς (συσκευές υποβοήθησης).

Επίσης η τεχνολογία επιτρέπει την παρακολούθηση ασθενών με καρδιακή ανεπάρκεια από απόσταση, κάτι που αναμένεται να βελτιώσει την επιβίωση αλλά και την ποιότητα ζωής των ασθενών.

Αυτό εξετάζεται στην Ευρωπαϊκή μελέτη RETENTION– HF που θα παρακολουθήσει ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια, με συσκευή υποβοήθησης της αριστερής κοιλίας και μετά από μεταμόσχευση καρδιά.

Η μελέτη θα αξιολογήσει πως η από απόσταση παρακολούθηση με μέσω της πλατφόρμας RETENTION, η οποία θα αναπτυχθεί για τη συλλογή δεδομένων που λαμβάνονται από τις έξυπνες συσκευές (tablet, ζυγαριά κ.λπ.) και με την εφαρμογή RETENTION για κινητά που λειτουργεί σε αυτές, καθώς και με τους αισθητήρες έξυπνου σπιτιού που θα δοθούν στους ασθενείς που συμμετέχουν στη μελέτη.

Τα δεδομένα αυτά θα συγχωνευθούν με αξιολογήσεις των συμμετεχόντων στη μελέτη, καθώς και περιβαλλοντικά δεδομένα π.χ. από την υπηρεσία Copernicus.

*O Γεράσιμος Φιλιππάτος είναι Καθηγητής Καρδιολογίας ΕΚΠΑ, Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής Νοσοκοείου Αττικόν, Τέως Πρόεδρος Ευρωπικής Εταιρεία Καρδιακής Ανεπάρκειας